04.06.2012 16:40

Genç Bilim

4543

Fatma Betül Dinçaslan

İnsanların mumya dönemlerine kadar uzanan peşinde oldukları bir sır var: ölümsüzlük…Peki ölümsüzlük mümkün mü?’Her nefis ölümü tadacaktır.’ Sırrınca diyebiliriz ki ölümsüzlük mümkün değil ama ‘Orada ebedi kalacaklardır’ ayet-i kerimesince sonsuz hayat var. Fakat yine de bilim adamları ölümsüzlük üzerine çaılşamalara devam etmekte ki önceden de belirttiğimiz üzere bu çalışmalar ölümsüzlük üzerine yoğunlaşsa da farklı yönlere doğru rotalanabilmekte.Ölümsüz olmasa bile daha uzun daha hayır dolu bir yaşama neden hayır denilsin…

Kafama takılan birkaç soru olmuştu;sordum ve bazı cevaplara ulaştım:

-Öncelikle kısa bir bilgi paylaşalım: Telomerler kromozom uçlarında bulunan, Dna’nın aksine tek zincirli yapıdaki kısımlardır ve bölündükçe kısalırlar.Bilim insanları insan ömrü ve telomerler arasındaki ilişki üzerine uzun yıllardır çalışmaktalar.

-Biz biliyoruz ki eski insanların ömrü daha uzundu -1000 yılı aşkın yaşayan insanlar vardı- boyları ise epeyce uzundu deniliyor. O zaman boy ile uzun yaşam arasında bir ilişki var mıdır? Aslında bazı kaynaklarda uzun boy-uzun ömür tabirleri geçiyor, ancak bunun küçük bir kısmı –ömür uzunluğunu belirleyen- telomerlerle ilgili; çünkü binlerce proteinin oluşturduğu sistemler var. Biliyoruz ki genler sistematik bir şekilde zincirsel reaksiyonlarla işlevlerini yerine getiriyor.

Bilim insanları da geçmişe yönelik böyle çalışmalarda bulunmaya çalışıyor fakat bulunuan en eski ceset olan ‘Ötzi’ den alınan alyuvarlar bile yeni yeni çalışmalara girebilmiş yani bunu anlamak uzun bir süreç aslında…

Bir bakıma mantık aynı:elimizde 8 ve 6 metrelik teller olsa ve bunları kendi boyutlarıyla oranlı eşyalar için kullansak iki teli de eşit parçalara bölersek biri 3m kısalırken diğeri 4m kısalacaktır: neticede uzun olan daha fazla kısalır ama oransal olarak aynı kapıya çıkar. Boy ve telomerler arası oransal bir ilişki varsa hep aynı sonuca ulaşırız lakin bir de şöyle bir durum var: matematiksel olarak bunlar aynı kısalıyor gibi gözükse de büyük olanın ömrü daha uzun olacaktır; eğer tamamen geriye kalan telomerlerle ilişkili ise bu oran

6/2=3/2=1.5/2=0.75…

8/2=4/2=2/2=1…

lakin 6/0.75=8

8/1=8‘de olduğu gibi bu eşyalar arası oran korunacaksa netice değişmeyecektir.

Bakalım yıllar beraberinde ne getirecek...