• Reklam
  • Künye
  • İletişim
  • ABONE OL!
  • GENÇ'e Yazı Gönder
  • Atölye Çalışmaları
    • Yazı Atölyesi
    • Fotoğraf Atölyesi
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS
Kısa yoldan ABONE olmak

logo

  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
Anasayfa
  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!
  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!
  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!
  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız
  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!
  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart
  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!
  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!
  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!
  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık
  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!
  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!
  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!
  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var
  • ANASAYFA
  • Kur'ân Kültürü
  • Bilgi Ne Zaman Körleştirir?

Bilgi Ne Zaman Körleştirir?

05.08.2017 01:42
Kur'ân Kültürü
3396
Adem Ergül

Bilginin cehâlet karanlığını aydınlatan bir ışık değil de kişiye perde oluşu, çoğu zaman az bilmişliğin de bir sonucudur. Hakikat arayıcısına düşen vazife, tevazuyu elden bırakmadan anlamaya odaklanmak, daha iyi bilenlerin yanında bir öğrenci olmaktan çekinmemektir.

Bilgi, insan için yüksek bir değerdir ve aynı zamanda bir güçtür. Kişinin toplum içinde itibarını artırır. Nice imkân ve fırsatların anahtarı olur. Bilgiye hâkim olan milletler de zamanla diğer milletlerin efendisi olurlar. Bu yönüyle bilgi, büyük bir nimettir. Ancak her nimette olduğu gibi ilim nimetinde de gözetilmesi gereken esaslar ve edepler vardır. Bunlara uyulmayacak olursa, kişinin terakkisine değil, tedennisine (düşüşüne) bile sebep olur. Kişiyi cehâlet karanlığından kurtaracağı yerde, bir başka cehâlet çukuruna düşürebilir.

Bilginin kişiyi körleştirmesi, çoğu zaman sahibine aşırı özgüven yüklemesinin bir sonucudur. Cerrahî şeyhlerinden Muzaffer Özak Efendi anlatıyor:

“Bir Cerrahî şeyhi, Boğaz’da bir yalıda bir sünnet düğününe davet edilmiş. Davette milletvekilleri ve devletin üst düzey idarecileri de bulunmaktadır. Ev sahibi, 12-13 yaşlarında henüz zekâsı gelişmemiş bir oğluna, şeyh efendinin dua etmesini rica etmiş. Efendi de çocuğun yaşının ve hâlinin artık geçmiş olduğunu ve duanın fayda etmeyeceğini söylediğinde, bunu zamanın Osmanlı Sıhhat Vekili (Sağlık Bakanı) duymuş. Vekil, Avrupa’da eğitim görmüş bir doktor... Şeyh efendinin duyacağı bir şekilde yüksek sesle ev sahibine:

“Efendim!” demiş, “Artık böyle dert ve hastalıkların duayla muayla geçeceğine inanma devri geçti. Şimdi haplar, iğneler var. Böyle şeyleri artık bırakın.”

Şeyh efendi, gururla koltuğuna kurulmuş Sıhhat Vekili’ne şöyle bir bakmış ve o da herkesin duyacağı yüksek bir sesle:

“Behey eşek herif! Süslü püslü vekil kıyafetine bürünmüşsün, seni gören de insan sanır!” demiş.

Başka bir şey söylemeye lüzum kalmadan Sıhhat Vekili’nin rengi sararmış, morarmış, hiddetten tir tir titreyerek, ter dökmeye ve kekelemeye başlamış. Şeyh efendi devam etmiş:

“Affedersiniz evladım, o kelime size hiç layık olur mu! O çirkin kelimeyi şunun için söyledim: Size hap yutturmadık, iğne vurmadık, bak bir çirkin söz, sizi ne hâllere soktu, neredeyse bayılacaktınız. Peki, bir ‘eşek’ kelimesi insanı böyle harap ederse, Allah Teâlâ’nın Esmâü’l-hüsnâ’sı (Güzel İsimleri) niye bunun aksini yapıp dertlerimize deva olmasın?” deyince, Sıhhat Vekili kalkıp şeyh efendinin elini öpüp af dilemiş.”1

İnsana güç ve değer katan hemen her nimet, kibir, gurur, kendini beğenme, küstahlık ve müstağnilik gibi kişilik hastalığına sebep olan nice virüsleri de bünyesinde taşır. Mal, makam, ilim, irfân ve hatta manevî hâller bile bu çeşit virüsleri taşırlar. İnsan, nimeti vereni unuttuğu ve elde ettiğini kendi iktidarıyla kazandığı gibi bir duyguya kapıldığı durumlarda bu virüsler hemen aktif hale gelirler. Özellikle ilim ve irfan nimetlerinde bu virüsleri harekete geçiren bir diğer unsur da, bu alanlarda kendisinin yeterli düzeyde olduğu inancıdır.

Medeniyetimizin ilim ve irfan geleneğinde, ilim yolcularına öğretilen edeplerden birisi tevazudur. “Her bilenin üstünde daha iyi bilen biri mutlaka vardır” düşüncesi gönüllere yerleştirilir. Bu edebin bir göstergesi de ilmî araştırmalar neticesinde varılan sonuç ne olursa olsun, onun “mutlak hakikat” değil, o gün için ulaşılan bilgiler çerçevesinde “zann-ı galib”in (hakim kanaatın) bu sonuç olduğudur. Bunun içindir ki bu edebe sahip olanlar, ulaştıkları sonucu beyan ettikten sonra “Allahu a’lem” yani “En doğrusunu Allah bilir” ifadesini de kanaatlerinin sonuna eklerler. Bu üslup, her alanda ilmî gelişmenin devam etmesi gerektiğini ve son sözün henüz söylenmemiş olduğu gerçeğini hal-i hazırdaki ve gelecekteki ehl-i ilme hatırlatmış olmaktadır. Diğer taraftan böyle bir edebe sahip kişi, hiçbir zaman ilmî bir doygunluk hissi yaşamayacak, ilme olan açlığı daimi olacak ve böylece yeni bilgilerle daha da yükselecektir.

İnsanın sahip olduğu bilgiler, kesin bir önyargı haline dönüştüğü durumlarda ise, sahibini yeni bilgi kaynaklarına karşı kör ve sağır haline getirebilir. İlk nazarda karşılaştığı bilgiyi mevcut bilgisi ile çeliştiği için hemen inkâra kalkışmak, kimi zaman büyük bir mahrumiyet sebebidir. Özellikle ilâhî bilgi kaynakları diyebileceğimiz Kur’ân-ı Kerim ve Hadis-i Şerifler hakkında konuşurken son derece hassas bir saygı diline ve edebe ihtiyaç vardır. Yine bunun gibi ümmetin hakkında hüsn-ü zan beslediği âlim ve âriflerin değerlendirmelerini de yüzeysel bir bakış açısı ile inkâra yönelivermek kişiyi körleştirebilecektir. Bu konuda Abdülkerim el-Cîlî’nin “el-İnsânü’l-Kâmil” adlı kitabı hakkında ifade ettiği şu tavsiyeleri önemli görüyor ve bunu ilim yolunda bulunan her kişinin bir edeb olarak kuşanması gerektiğini düşünüyoruz:

“Ben, bu kitabımı (el-İnsânü’l-kâmil) okuyup inceleyen kimseden şunu ricâ ederim ki, benim bu kitabımda ele aldığım konuların hemen hepsi, Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerle delillendirilebilecek niteliktedir. Şayet kitabımı okuyanın anlayışına nazaran Kur’an’a veya hadislere muhalif bir şey ortaya çıkarsa okuyan bilsin ki, anladığı mânâ, kendi anlaması cihetindendir; yoksa benim izah için kastettiğim muradım noktasından değildir. Bu gibi hususlarda, okuyan zata düşen vazife, hakikatin anlaşılmasına kendisi için bir açılım söz konusu oluncaya kadar yahut kitâbullahdan veya hadis-i şeriflerden delilini buluncaya kadar, o mânâ ile amel etmeyerek, hüsn-ü zannı da elden bırakmamaktır. Bu gibi konularda hemen inkâra yeltenmeyip böyle bir edebe riayet etmenin faydası, hakikati öğrenme imkânından mahrum olmamak içindir. Ve bu alanda idrak için başka bir yol yoktur. Hatta ilk bakışta inkâra sapmakta, kesin bir mahrumiyete duçar olma tehlikesi mevcuttur.”

Bilginin cehâlet karanlığını aydınlatan bir ışık değil de kişiye perde oluşu, çoğu zaman az bilmişliğin de bir sonucudur. Hakikat arayıcısına düşen vazife, tevazuyu elden bırakmadan anlamaya odaklanmak, daha iyi bilenlerin yanında bir öğrenci olmaktan çekinmemektir. 

BU YAZIYI BEĞENİN:

Yazar Hakkında

Adem Ergül

1965 yılında Konya’da doğdu. İlk ve Orta öğrenimini burada tamamladı. 1985-1989 yılları arasında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde lisans eğitimi aldı. Aynı fakültede lisansüstü eğitimine devam ederek 1998 yılında “Kur’an-ı Kerim’de Kalp Kavramı” isimli teziyle de tefsir alanında doktor unvanını aldı. 1989 yılında, merkezi İstanbul’da bulunan Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı’nın eğitim hizmetlerinde vazife al...

Fikrinizi / Yorumunuzu Bizimle Paylaşın...

Son Manşetler

  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart

  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!

  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!

  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık

  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!

  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!

  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • Tümü

Benzer Yazılar

Kadın-Erkek İlişkilerinde Hakk`a Teslimiyet ve Hudûdullah`a Saygı
Kadın-Erkek İlişkilerinde Hakk`a Teslimiyet ve Hudûdullah`a Saygı
Şüpheli konulardan sakına...
Büyük Nasip: Sebatkârlık
Büyük Nasip: Sebatkârlık
Kimi zaman çok iyi bildiğ...
Heybene Gönül Doldur
Heybene Gönül Doldur
Gönül yapmayı hayatının m...
Kişiliğimize Değer Katmak Ama Hangi Değer?
Kişiliğimize Değer Katmak Ama Hangi Değer?
İnsanı Hak katında değerl...

Genç Dergisi 194. Sayı

POPÜLER YAZILAR

  • Son Eklenen
  • Çok Okunan
  • Haber Merkezi

Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

Kötülere Karşı Farkındalık Şart

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

Genç Dergi Mayıs Sayısı Çıktı! 8431118

Bagamoyo Afrika... 4919020

Kasım Sayımız Çıktı! 3480379

Hangi Filmi Neden İzleyelim? (Özel Çalışma) 1186882

En Güzel Cuma Hediyeleri! 287341

10 Soruda Sen Kimsin? 275543

Leyla ile Mecnun Fuzuli mi? 165988

31.12.2024

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

01.12.2024

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

01.11.2024

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

02.10.2024

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

01.09.2024

GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

31.07.2024

GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

20.06.2024

Dertle Yüzleşince Dertler Yüzleşince

Tüm Videolar

Video GENÇ

En Önemli Yetenek: Sunum!
Takip Edin

GENÇ Twitter Akışı

@gencdergi kullanıcısından Tweetler
TÜM FOTOĞRAFLAR

FOTOĞRAF GALERİSİ

  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
TÜM YAZILAR

GENÇ BİLİM

  • Yazmak Üzerine Bir Swot Analiz
    İnsanlığın tekâmül süreci...
  • Adâb-ı Muâşeret Hastalıkları ve Edebî İyilik Hâli
    Âdâb-ı muâşeret hastalıkl...

GENÇ FACEBOOK AKIŞI

Genç Dergi

İLETİŞİM

Reklam
ABONE OL!
Künye
Yazarlar
İletişim

GENÇ'ten

GENÇ'e Yazı Gönder
Yazı Atölyesi
Fotoğraf Atölyesi
Psikolojik Danışman
Ödüllü Test










GENÇ Bilişim © 2006 - 2025 . Tüm Hakları Mahfuzdur.
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS