• Reklam
  • Künye
  • İletişim
  • ABONE OL!
  • GENÇ'e Yazı Gönder
  • Atölye Çalışmaları
    • Yazı Atölyesi
    • Fotoğraf Atölyesi
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS
Kısa yoldan ABONE olmak

logo

  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
Anasayfa
  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!
  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!
  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!
  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız
  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!
  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart
  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!
  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!
  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!
  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık
  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!
  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!
  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!
  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var
  • ANASAYFA
  • Makro Alem
  • Astronomideki Çıraklık Dönemimiz

Astronomideki Çıraklık Dönemimiz

26.01.2013 22:27
Makro Alem
6376
Muaz Erdem

Harvard Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre... Şili’deki bir astronomi topluluğunun yaptığı keşifler sonucu... Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan verilere göre… Bilimsel gelişmelere dair okuduğumuz haberlerin neredeyse tamamının menşei yabancılara ait. Peki ya biz Türkler ne hâldeyiz?

Gazetelerde, televizyonlarda, haber sitelerinde kısacası medyada, bilimsel gelişmelere dair haberler sık sık yer almaktadır. Bu haberlerde kullanılan klasik replikler şöyledir: Harvard Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, Şili’deki bir astronomi topluluğunun yaptığı keşifler sonucu, Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan verilere göre… Bilimsel gelişmelere dair okuduğumuz haberlerin neredeyse tamamının menşei yabancılara ait. Peki ya biz Türkler ne hâldeyiz?

Türkiye’nin İlk Göz Ağrısı

Osmanlı zamanında astronomiye dair özellikle 16. yüzyıllarda önemli gözlemler ve ölçümler yapılarak bilim tarihi kitaplarına ismimizi altın harflerle yazdırmıştık. Çoğu tarihçi bu gerçeği örtbas etmeye çalışsa da bu böyle! Ancak şu da bir gerçek ki Osmanlı’nın son demlerinde, özellikle Tanzimat’tan sonra herhangi bir bilimsel gelişmeden bahsetmek çok zor. 1868 yılında Beyoğlu’nda Fransız Hükümeti’nin de önerisiyle kurulan Rasathane-i Amire bu durgunluğu bozmaya yönelik bir hamle olsa da çok ses getirmemiştir. Rasathanenin ilk müdürünün Aristide Coumbary adında bir yabancının olması da ayrı bir konudur. Her ne kadar ismi rasathane olarak geçse de, bu kuruluş daha çok meteorolojiyle ilgili çalışmalarda bulunmuştur.

1910’da ise günümüzde artık ismini daha çok depremlerle andığımız Kandilli Rasathanesi, Kandilli İcadiye tepesine kurulmuştur. Kandilli Rasathanesi, (sözde) modern çağdaki ilk gözlemevimiz olma özelliğini taşımaktadır. İlk bilimsel gözlemler, dünya muharebelerinin etkisiyle ancak 1945 yılında yapılmıştır.

Astronomi Virüsü Hızla Yayılıyor

1933’te batı ülkelerindeki üniversitelerin bilimsel düşüncesi ile araştıran, sorgulayan ve yeni yöntemleri uygulayan bir anlayış getirilmek amacıyla yapılan üniversite reformuyla birlikte İstanbul Üniversitesi’nde Astronomi Enstitüsü kurulmuştur. Bu şekilde ülkemizdeki gökbilimin geleceği biraz daha parlamıştır. Ancak yine Rasathane-i Amire’de olduğu gibi Astronomi Enstitüsü’nün başında da bir yabancının, Ord. Prof. Dr. Erwin Finlay Freundlich’in olması Türkiye-Batı arasındaki astronomi birikimin farkını ortaya koyan bir başka örnektir. 1933’te Astronomi Enstitüsü’nü kurarak burada bölüm başkanı olarak göreve başlayan Freundlich’ten 1958’e kadar 5 yabancı bilim adamı daha bölüm başkanlığı görevini yürütmüştür.

İstanbul Üniversitesi’nde yetişen gökbilimciler 1945 yılında Ankara Üniversitesi’nde Türkiye’nin 2. Astronomi enstitüsünü kurdular. Daha sonra İstanbul ve Ankara Üniversiteleri’nde yetişen gökbilimciler de 1963’te ülkemizin 3. astronomi enstitüsünü Ege Üniversitesi bünyesinde kurdular. 1990’da astronomi enstitülerinin adları astronomi ve uzay bilimleri bölümü olarak değiştirildikten sonra YÖK 1993’te Erciyes Üniversitesi’nde astronomi ve uzay bilimleri bölümü açtı.

Astronomi ve uzay bilimleri bölümü bulunan dört üniversitenin dördünde de optik gözlemevi bulunmaktadır. Ancak üniversite gözlemevindeki teleskoplar küçük oldukları için astronomik araştırmalarda yetersiz kalıyordu. Bu yüzden 1997 yılında Antalya’daki 2547 metre rakımlı Bakırlıtepe’ye TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi kurulmuştur. 2001 yılında 1.5 metrelik, 2010 yılında 60 ve 100 cm’lik iki yeni teleskop kurulmuştur. Yine bu seneler içerisinde Çanakkale 18 Mart Üniversitesi bünyesinde 122 cm’lik bir teleskop daha kurulmuştur. Bu sene ise İstanbul Üniversitesi Çanakkale’de 60 cm’lik teleskoba sahip bir gözlemevi kurarken, Ulusal Gözlemevi de 40 cm’lik uzaktan kontrol edilebilen robotik teleskobunun hazırlıklarını bitirdi.

Bugünlerde ise Başbakan Erdoğan’ın ara ara dile getirdiği Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) Projesi hayata geçirilmeye başlanmıştır. DAG ile birlikte en büyük teleskobumuzun çapı 1.5 metreden 3.5 metreye çıkmış olacak. Aynı zamanda DAG dünyanın 3. en yüksek teleskobu olma özelliğine sahip olacak. Ancak Avrupa Uzay Ajansı’nın kurmakta olduğu 42 metre çapındaki teleskop düşünüldüğü vakit astronomi alanında Batı’dan yediğimiz farkı ve daha çok çalışmamız gerektiğini anlayabiliyoruz.

Savaşlarda büyük öneme sahip olan uzay teknolojisinin bir parçası olan uydu sistemlerinde de Batı’dan çok çok gerideyiz. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalar, özellikle uzaya fırlatılan ilk milli uydumuz RASAT’tan alınan görüntüler ve önümüzdeki sene fırlatılacak olan GÖKTÜRK uydusu geleceğe dair bizlere ümit vermektedir.

Sonuç olarak astronomi alanında çıraklık dönemindeyiz. Ama biliyoruz ki emeklemeden yürünmez, yürünmeden koşulmaz. Ve yine biliyoruz ki “İnsan için kendi çalışmasından başka bir şey yoktur.” (Necm, 39)

BU YAZIYI BEĞENİN:

Yazar Hakkında

Muaz Erdem

2010 yılında İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’ne birincilikle girdi. NASA ve The International Astronomical Search Collaboration’ın Pan Starrs Asteroid Araştırma Kampı’na katıldı. 2011 yılından bu yana Genç Dergisi’nde Mikro Alemden Makro Aleme köşesinde astronomi ve uzay ile ilgili yazılar kaleme almaktadır. 2012 yılında Türkiye’nin her bölgesindeki bilim sevdalısı üniversiteli gen&cc...

Fikrinizi / Yorumunuzu Bizimle Paylaşın...

Son Manşetler

  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart

  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!

  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!

  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık

  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!

  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!

  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • Tümü

Benzer Yazılar

21 Aralık: En Uzun Gece
21 Aralık: En Uzun Gece
4 Aralık`ta Tam Güneş Tut...
Hayret Penceresi Aralık 2021
Hayret Penceresi Aralık 2021
Işığın boşlukta yayılma h...
Bir Kadının Yatağına Meteorit Düştü!
Bir Kadının Yatağına Meteorit Düştü!
Kanada`da yaşayan Ruth Ha...
Uluslararası Uzay İstasyonu`ndan Kutup Işıkları
Uluslararası Uzay İstasyonu`ndan Kutup Işıkları
25 Temmuz 2017`de Uluslar...

Genç Dergisi 194. Sayı

POPÜLER YAZILAR

  • Son Eklenen
  • Çok Okunan
  • Haber Merkezi

Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

Kötülere Karşı Farkındalık Şart

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

Genç Dergi Mayıs Sayısı Çıktı! 8431466

Bagamoyo Afrika... 4919292

Kasım Sayımız Çıktı! 3498277

Hangi Filmi Neden İzleyelim? (Özel Çalışma) 1187765

Bkz: Doğu Türkistan 480244

En Güzel Cuma Hediyeleri! 287599

10 Soruda Sen Kimsin? 276112

31.12.2024

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

01.12.2024

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

01.11.2024

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

02.10.2024

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

01.09.2024

GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

31.07.2024

GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

20.06.2024

Dertle Yüzleşince Dertler Yüzleşince

Tüm Videolar

Video GENÇ

En Önemli Yetenek: Sunum!
Takip Edin

GENÇ Twitter Akışı

@gencdergi kullanıcısından Tweetler
TÜM FOTOĞRAFLAR

FOTOĞRAF GALERİSİ

  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
TÜM YAZILAR

GENÇ BİLİM

  • Yazmak Üzerine Bir Swot Analiz
    İnsanlığın tekâmül süreci...
  • Adâb-ı Muâşeret Hastalıkları ve Edebî İyilik Hâli
    Âdâb-ı muâşeret hastalıkl...

GENÇ FACEBOOK AKIŞI

Genç Dergi

İLETİŞİM

Reklam
ABONE OL!
Künye
Yazarlar
İletişim

GENÇ'ten

GENÇ'e Yazı Gönder
Yazı Atölyesi
Fotoğraf Atölyesi
Psikolojik Danışman
Ödüllü Test










GENÇ Bilişim © 2006 - 2025 . Tüm Hakları Mahfuzdur.
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS