30.09.2011 11:04

Makro Alem

12132

Gökyüzünü incelemeye başladığımızda bambaşka bir aleme giriş yaparak Allah’ın sonsuz kudretiyle yaratmış olduğu kâinatı daha  yakından inceleme fırsatı bularak Cenab-ı Hakk’ın varlığını damalarımıza kadar hissederiz.

Hatırlarsanız köşemizin ilk yazısında gökbilimle amatör olarak ilgilenebilmesinden bahsetmiştik. Dilerseniz bu konuyu mercek altına  alıp biraz daha ayrıntılı işleyelim.

Genel olarak gökbilim ile ilgilenen herkese amatör gökbilimci (astronom) denir. Fakat şimdi anlatacağım konulara vâkıf olursak  vasıfl ı bir amatör gökbilimci olacak ve diğer amatörlerden daha donanımlı hâle geleceğiz.

1. Adım: Takımyıldızlarını Öğrenmek

Geceleyin gökyüzünü ışık kirliliğinden arınmış, karanlık bir bölgeden dikkatli bir şekilde seyrett iğimizde bazı yıldızların diğerlerine  nazaran daha parlak, kendi aralarında ise neredeyse aynı parlaklığa sahip olduğunu fark ederiz. Eski çağlarda yaşamış olan  insanlar bu yıldızları bazı şekillere benzeterek isimler vermiş. Böylece takımyıldızı kavramı ortaya çıkmış oldu.

Takımyıldızlarını düzene sokmak adına Uluslararası Astronomi Birliği devreye girdi ve takımyıldız sayısını 88 olarak belirleyerek  sabitledi. Takımyıldızların listesine bu adresten ulaşabilirsiniz: http://www.iau.org/public/constellations/

Peki takımyıldızlarını gökyüzünde nasıl bulacağız? Bunun için iki pratik yöntem var. Birincisi bir gök atlası edinmek. İkinci ve en rahatı  bilgisayarınıza Stellarium adlı programı indirmek. Stellarium programı Türkçe versiyonu bulunmakla beraber kendi sitesinden indirmeniz mümkün. Bu program sayesinde bulunduğunuz konuma göre o anki gökyüzünün simülasyonunu inceleyebilir, istediğiniz gök cismini aratabilirsiniz.

Artık elimizde takımyıldızlarının gökyüzündeki konumlarına dair malumat bulunduğuna göre geriye bir tek iş kalıyor: Takımyıldızlarını gökyüzünde bulmak (Bu aşamada yön bilgisinin oldukça yardımı olacaktır.) Bu işi de başarırsak bu adımı tamamlanmış sayabilirsiniz.

2. Adım: Dürbünle Gözlem

Gökbilimle ilgilenmeye başlayan insanların birçoğu ilk başta hemen teleskop alma yanılgısına düşer. Fakat bu oldukça hatalıdır. Çünkü teleskoplar yüksek büyütme gücüne sahip ve kullanımları biraz karmaşık gözlem araçlarıdır. Onun için teleskop alarak içinizdeki gökbilim aşkını söndürmeyin.

Yine teleskop kadar iyi olan ve teleskoba nispetle kullanımı daha kolay olan dürbünler ilk gözlem aracı olarak idealdir. Dürbünler  sayesinde gökcisimlerini daha parlak ve daha yakından görme şansına sahip oluruz.

Önceden de belirtt iğimiz gibi karanlık bir gecede normal bir insan gözü 6000 kadar yıldızı ayırt edebilir. Ancak dürbün sayesinde bu  değer beş basamaklı sayılara kadar çıkar. Dürbünle gökyüzünü incelemeye başladığımızda bambaşka bir aleme giriş yaparak  Allah’ın sonsuz kudretiyle yaratmış olduğu kâinatı daha yakından inceleme fı rsatı bularak Cenab-ı Hakk’ın varlığını damalarımıza  kadar hissederiz.

Dürbünler 20x80, 10x60 gibi değerlerle ifade edilir. Peki bu değerler ne anlama gelir? Bir örnekle açıklamak gerekirse 20x80 değeri o dürbünün 20 kere yakınlaştırma özelliğine sahip olduğunu ve mercek çapının 80mm olduğunu ifade eder. Mercek çapı ne kadar  büyükse o kadar net gösterir ve mercek çapı artt ıkça ayırt etme gücü de artar. Dürbün markası olarak Konus, Celestron ve Meade’i önerebiliriz. Bunun dışındaki markaların mercek kalitesi düşük olmakla beraber oyuncaktan farkları yoktur.

3. Adım: Ay ve Gezegenleri İncelemek

Dürbün edindikten sonra amatör gökbilimcilerin genellikle ilk hedefi, bize en yakın gök cismi olan Ay oluyor. Ve karşınızda Ay’ın  kraterleri! İlk farkettiğinizde içinizde ister istemez değişik duygular oluşuyor!

Ay’dan sonra en ilgi çekici gök cisimleri gezegenlerdir. Gezegenlerin konumlarını da gök atlasından veya Stellarium’dan  bulabilirsiniz. Bunun dışında Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn gibi parlak gezegenleri diğer yıldızlardan çıplak gözle ayırt  edebilirsiniz. Çünkü yıldızlar yanıp sönerken gezegenler sürekli parlarlar.

Bu adımlardan sonra artık siz de bir amatör gökbilimcisiniz. Hem de en vasıflısından! Tüm bu aşamaları geçtikten sonra teleskoba yönelerek daha profesyonel gözlemler yapabilir, daha uzakları inceleme fırsatı bulabilirsiniz.