31.10.2015 20:18

Bilişim / Net

3038

İnsansız Hava Araçları (İHA) ilk olarak 1916 yılında geliştirilen kumandayla veya özerk olarak hareket eden uçaklardır. İHA’lar özellikle askeri operasyonlarda birçok ülke tarafından kullanılıyor. Günümüzde maliyetlerinin düşük olması, boyutlarının ufak olmasıyla birleşince İHA’lar askeri alanda çok daha büyük önem taşıyor. Bunun yanı sıra bilimsel araştırmalarda, lojistikte, arama kurtarma çalışmalarında ve eğlence sektöründe İHA’lar yaygınlaşmaya, oldukça popülerleşmeye başladı.

İHA’ların yükselişi beraberinde birçok yeniliği de getiriyor. Mesela Amazon ve Google firmaları müşterilerine ürünleri İHA’lar kullanarak gönderme projesi üzerine çalışıyorlar. Yani sipariş verdiğinizde depodan bu ürünü alan bir İHA, çok kısa sürede hava yolu kullanarak doğrudan kapınıza gelecek.

Bir diğer proje ise acil yardım hizmeti olarak İHA’ları kullanmak. Ambulanslar acil durumlarda olaylara zamanında müdahale edemeyebiliyorlar. Ancak bir İHA doğrudan doğruya hastanın bulunduğu noktaya son sürat ilerleyerek gerekli sağlık ekipmanını taşıyabiliyor.

Bunun yanı sıra İHA’lar kullanılarak kısa filmler çekilebiliyor. Ya da sırf eğlence amaçlı İHA’nızı uçurabilirsiniz, hatta yarışlara katılabilirsiniz. Teknoloji geliştikçe İHA’nın kullanım alanları elbette daha da artacak. Ne var ki her zaman olumlu sonuçları olmuyor İHA’ların, kimi zaman çok ciddi tehlikeler de oluşturabiliyorlar.

16 Ekim 2015 tarihinde TSK Suriye sınırında bir İHA düşürdü. Haberin ilk yayıldığı sıralar birçok internet kullanıcısı düşürülen İHA için “oyuncağa benziyor” tarzında yorumlar yaptı ancak hava sahamızın güvenliği açısında ciddi bir tehlike oluşturan bu İHA muhtemelen casusluk amacıyla uçuyordu.

Bir diğer olayda ise İstanbul Atatürk Havalimanı çevresinde video çekme amacıyla İHA uçuran ve kaydettiği videoyu internette yayınlayan kişi hakkında yasal işlem başlatıldı. Zira havalimanının iniş pisti etrafında uçan herhangi bir yabancı cisim bir uçağı düşürmek adına ciddi tehlike arz edebilir. Sırf bu şekilde sorumsuzca İHA uçuran kişiler yüzünden kimi zaman uçaklar muhtemel bir kazayı engellemek adına pistleri pas geçebiliyorlar.

Ayrıca İHA’lar güç kazandıkça, basit oyuncak şeklinde olanları bile silahlandırılabiliyor. Bu duruma dikkat çekmek isteyen bir grup, eğlence amaçlı üretilip satılan bir İHA’ya kendi çabalarıyla nasıl silah taktıklarını gösteren bir video çektiler. Videoda İHA üzerine patlayıcı torpiller yerleştirip bunu uzaktan kumanda ederek hedefe doğru ateşliyorlar ve gayet başarılı oluyorlar.

Velhasıl İHA’lar yükseliyor. Yükseldikçe iyi niyetli ellerde iyi amaçlarla kullanılabilecek niteliklere sahip oldukları gibi, kötü niyetli ellerde de zarar verici bir unsura dönüşebiliyorlar. Peki, İHA’ların bu yükselişi bizi endişelendirmeli mi? Görünen o ki biraz endişelenmemiz gerekiyor, zira ABD ülkedeki tüm İHA’ları kayıt altına almayı planlıyor. Türkiye’de ise şimdilik dilediğiniz gibi İHA’nızı yükseklere uçurabilirsiniz, havalimanlarının yakınında olmamak şartıyla!

Not: Drone adı verilen cihazlar aslında İnsansız Hava Aracı’dır (İHA), bu yazıdaki tüm “İHA”ları “drone” olarak da okuyabilirsiniz.