Bu ay Dubai’de yaşayan Somalili gazeteci Abdulfatah Ali Herse ile Somali’de Ramazan nasıl yaşandığından, Dubai’deki İslami hayatla kıyasına kadar birçok konuyu konuştuk.
Öncelikle sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
İsmim Abdulfatah Ali Herse. İngiltere’de Stone Bridge College’da pazarlama yönetimi okudum. Daha sonra Amerikan East Coast Üniversitesi’nde insan kaynakları yüksek lisansı yaptım. Bunların dışında gazetecilik diploması aldım. Aslen Somaliliyim, şu an Dubai’de yaşıyorum. Jurnalizem.com isminde hususi bir internet sitem var. Bu site üzerinden yayın yapıyorum. Ayrıca Royal TV ve Solami TV’de çalışıyorum.
Aslen Somalili olduğunuz için buradan başlayalım. “Somali’de İslami Hayat” desek, bize ne söylersiniz?
Somali’de yaklaşık yedi milyon insan yaşıyor. Burası bir İslam ülkesi ve Müslümanların tümü aynı mezhebe sahiptir. Somali’de insanlar Şafi okullarına giderler. Her yerde Müslüman insanlar vardır.
Ramazan geldiğinde insanlar birbirlerini hoşça karşılarlar ve tebrik ederler.
Somali’de Ramazan’ın başlaması hususunda ihtilaflar yaşanır mı? Mesela Türkiye’de Suudi Arabistan’ı baz alan insanlar oluyor, Somali’de de yaşanıyor mu bu durum?
Somali’de Ramazan’ın başlangıcı olan hilal aranmaya başlandığı zaman, eğer hilalin görüldüğünden kesin olarak emin olunduysa alimler otoriteyi Ramazan’ın kesin olarak başladığına dair bilgilendirirler. Daha sonra tüm medya araçlarından bunun duyurusu yapılır. Ülke içindeki çoklu politik bölgelerden ötürü, Ramazan’ın başlama tarihi bir bölgeden diğer bölgeye farklılık gösterir. Çünkü bölgelerin hilali görme açıları da farklılık göstermektedir. Fakat bazı bölgelerde yalnızca Suudi Arabistan baz alınır ve oraya göre hareket edilir.
Somali’de Ramazan’a özgü yiyecekler var mı?
Somali’de Ramazan ayında güzel bir sahur geleneği sürdürülmektedir. Tüm insanlar sahura kalkarlar. Sofralarda genelde makarna ve tahıl bulunur.
Peki oruçlu bir Somalilinin günlük hayatı nasıl geçer?
Sahurdan sonra oruçlu geçen günün ardından iftar yapılır ve Somali’de kadın, erkek, genç, yaşlı demeden herkes camiye gider ve yirmi rekat namaz kılarız. Teravih namazının aralarında bağışlanmak için dua ederiz ve genellikle Ramazan’ın yirmi yedinci gecesine kadar Kur’an bitirilir.
Bazı camiler, sınıflar ve iş yerleri Teravih namazından sonra Kur’an okumak için ayrılır. Bazı alimlerden dersler alınır. Akşam namazı öncesinde de Kur’an okunur.
Ramazan’ın yirmi yedinci gecesinde tüm Somalili Müslümanlar büyük bir huzur ile camiye gelirler. Sabaha kadar camide kalırlar. Bir de Ramazan boyunca sıkça aile ziyaretleri yapılır.
İnsanlar birbirlerine karşı nasıldır?
Ülkelerde savaş olduğu halde, Somali’de evlerde hâlâ iyilik hüküm sürmektedir. İnsanlar erdemlerini muhafaza ederler ve gün içinde sofralarında mutlaka ihtiyaç sahipleri için de yer bulunur. Muhtaç insanlara zekat verme hususunda da insanlar birbirleriyle yarışır. Somali’deki en belirgin kötü alışkanlık gat bitkisidir. Bu kutsal ay boyunca bile gat tüketiminde azalma görülmez. Bu otun tüketimi sebebiyle insanlarda bir uyarı etkisi görülür. Bu da bu ayın maneviyatını gideriyor.
Peki yaşadığınız yer olan Dubai ile doğdunuz yer olan Somali arasında İslami hayat veya Ramazan’ı geçirme hususunda ne gibi değişiklikler var?
Dubai’de Ramazan, Somali’dekinden çok da farklı sayılmaz. İnsanlar yaşamın farklılığından söz eder ve gelişmişlik düzeyinin halkın refahının Somali ve Dubai’dekilerin farklı olduğunu söyler, ama aslında böyle bir durum yoktur. Ramazan tüm ülkede çok güzel bir şekilde hissedilir. Sadece şunu söyleyebilirim ki Somali’de Ramazan çok daha basit ve düzenli yaşanır, yemekler de ona göre hafiftir.
Çok teşekkür ederim röportaj için.
Rica ederim.