
Bitcoin Nedir?
Aslında Bitcoin kripto paradır. Kripto kelimesinin ülkemizde kullanılması son zamanlarda yaygınlaştı. Şifrelenmiş ya da gizlenmiş her şeye kripto demeye başladık. Bu ifadeyi, çok da yanlış kullandığımız söylenemez. Çünkü kripto kelimesinin karşılığı saklı yazı, şifreli yazıdır. Kripto para da şifrelenerek saklanmış para, dijital para anlamına gelmektedir. Aslında bankaların şu an kullandığı sistem de budur yani piyasadaki basılmış paradan daha çok para işlem görmektedir. Fakat bugünlerde kripto para diye konuşulan Bitcoin ile başlayan ve Altcoinler olarak bilinen yüzlerce kripto para var. İlk Bitcoin ağı 3 Ocak 2009’da aktifleştirildi. Tüm koinlerin serüveni Satoshi Nakamato ismine dayanıyor. Bu isim, teknoloji üreten sıradan Japon isimlerinden biri gibi görünüyor ama işin arka planı öyle değil. Satoshi Nakamato da bir kripto isim ve muhtemelen bir aile ya da grubu temsil ediyor.
Yeni Nesil Madencilik
Kripto paralar merkezi bir sisteme ya da devletlere bağlı değil. Bunun sağladığı en büyük fayda herkes kendi kripto parasını üretebiliyor. Tabii bu işlem o kadar kolay değil. En az bir bilgisayar yardımıyla blok zinciri sistematiğindeki matematiksel şifrelerin çözülmesi gerekiyor. Bu şifreler her geçen gün daha zorlaştığı için koin madenciliği olarak adlandırılan sistem, gittikçe pahalanmaya başladı. Bugün sadece bir Bitcoin’in üretimi için en az 6 bin dolar harcanması gerekiyor. Bitcoini üretecek sistemlerin sürekli soğutma ihtiyacı duyduğu için soğuk ülkelerde kurulumu tercih ediliyor. Bunun yanında özellikle Avrupa ülkelerinde, eski fabrika ve atölyelerin sırf bu iş için satın alındığı, ülkelerin emlak raporlarında geçiyor.
Blok Zinciri (Blockchain) Yeni Saadet Zinciri mi?
Blok zinciri dağıtılmış veri bloklarının oluşturduğu karmaşık dijital sistemdir. Bu sistem sayesinde gizlenmek istenilen veriler karşılıklı olarak güvence altına alınmış olur. Sayısal alt yapı ile oluşturulduğu için aynı bloğun kopyalanması mümkün değildir. Blok zinciri ile saadet zinciri ifadeleri karıştırılmaya başlandı. Saadet zinciri network ağı üzerinden oluşturulmuş bir kazan-kazan sistemidir ancak bu sistemle koin alışveriş borsaları oluşturmaya çalışan kötü niyetli insanlar da mevcut. Maalesef bu şekilde zengin olup yurt dışına kaçan insanlar çoğaldı. Vatandaşlarımızın kâr etme hayallerini kendi hırslarına ortak eden insanlar her zaman oldu, maalesef teknolojiyi de herkesten daha iyi kullanıyorlar.
Artık Paraya Para Demeyeceğiz!
Kullandığımız sıcak paralar yakın zamanda bulunmaz hale gelecek. Kripto paralar, bir kara delik gibi piyasadaki parayı çekerek dünya borsalarını derinden etkileyecek. Bu şimdiden öngörülen bir şey ve devletler buna önlem alma çabasındalar. Mahalledeki çocuklar sakıza çikolataya para vermek yerine birleşip Altcoin alıyorlar. Hepsinin beklentisi, aldıkları Altcoin’in bir gün Bitcoin gibi binlerce dolara karşılık geleceği ve paraya para demeyecekleri şeklinde. Altcoinleri bilmiyorum ama Bitcoin’in uzun vadede çakılabileceğini söylüyor birçok uzman. Bunun en büyük nedeni teknolojik açıkları ve sınırlı sayıda üretilmiş olması. Sınırlı sayıda üretilen şeyler değerli olur ama eğer ondan daha ucuz ve ayağı daha sağlam bir şey olunca onun değeri giderek azalır.
Diyanet: Bitcoin Haramdır!
Kripto paraların caiz olup olmadığı ile ilgili Diyanet İşleri Başkanlığı kendisine gelen sorular üzerine haram olduğuna dair fetva verdi. Bu fetva üzerine özellikle bilişim ve finans dünyasından büyük itirazlar geldi. Diyanetin haram fetvasında Bitcoin ile ilgili birçok bilgi eksikliğinin bulunduğunun ve arkasında şimdilik bir garantörün olmayışının insanları kandırma amaçlı kullanıldığının bir saadet zincirine benzetildiğinin altı çizildi. Fetvadaki saadet zinciri ve kandırmaya yönelik ifadeleri ile ilgili itirazlar çoğaldı. Ancak bilişimcilerin itirazlarından birisi de koinlerin hepsinin aynı olmadığı, içeriklerine göre hepsinin ayrı fetvalandırılması gerektiği yönünde. Alimlerin bir kısmı da şüpheli şeylerden kaçının diyerek kısa yoldan olayı çözmeye çalışsa da kısa süre sonra Bitcoinlerin nominal para yerine kullanılacağı iddiası her geçen gün güçleniyor.
Devletlerin Çöküşü Ailelerin/Grupların Yükselişi
Kripto paraların yaygınlaşması devletlerin ekonomik güçlerini zayıflatırken, grupların CEO’ların ve belki de ailelerin yükselişine sebep olacak. Dünya zengin listeleri değişecek yeni zenginler zenginliği gelenek haline getirememiş kişiler olabileceği için ilginç gelişmelere sebep olacak. Tarihte zaman zaman ailelerin devletlerin önüne geçtiği görülmüştür. İtalya’da Mecidi ailesi, dünyada Rotschild ailesi kendilerini devletlerin önüne geçirebilmiştir. Kripto paralar benzer şekilde aileleri ya da grupları devletlerin önüne geçirebilir.
The Economist 30 Yıl Önceden Nasıl Tahmin Etti?
The Economist Dergisi’nin 9 Ocak 1988 günü yayınlanan sayısının kapağında dünya çapında kullanılacak yeni para biriminin ortaya çıkacağı öngörülmüş. The Economist’in kapağında, bir zümrüdü anka kuşunun diğer para birimlerini ateşe atarak onların küllerinden yükseldiği resmedilmiş. Kapakta dikkat çeken bir husus da, ortaya çıkan paranın metal bir madalyon şeklinde olması. Madalyonun bir de diğer yüzünün olduğunu hatırlatıyor bize. Diğer yüzü gizlenmiş haliyle. Metal olması ve bir yüzünün gizlenmiş olması tarih olarak 2018’e dikkat çekmesi bize kripto para teknolojisinin 30 yıl önce öngörüldüğünü gösteriyor.
Milli Kripto Para
Cumhurbaşkanımızın özellikle Müslüman ülkelerle olan anlaşmalarda ve ticaretlerde sıkça dile getirdiği, “Dolar’ı aramızdan çıkaralım ya kendi paralarımızla ticaret yapalım ya da altın üzerinden takas odası sistemi getirelim” fikrinin kripto para teknolojisi ile birlikte hayata geçebileceği konusunda ciddi alametler var. Muhtemelen altın olarak karşılığı olan bir blok zinciri sistemi öngörülüyor. Bu sistemin ne zaman hayata geçebileceği, hangi ülkelerin buna muhatap olacağı, hangi ülkelerin mukabele edeceği henüz belirsiz. Ama son dönemde İran’a uygulanan ambargonun delinmesi iddiası ve bankalara ceza verilmesi olayı gündemdeyken bu çalışmaların hız kazanacağını öngörebiliriz.