
Fidye yazılımları son yıllarda sıkça karşımıza çıkan, bulaştığı bilgisayarı kullanılamaz duruma getiren ve tekrar erişilebilir olması için fidye talep eden yazılımlardır. “Ransomware” olarak adlandırılan bu yazılımlar virüs, trojan, solucan gibi klasik zararlıların çok daha ötesindedir. Zira bilgisayarınıza bulaşan bir virüsü çeşitli yazılımlar kullanarak temizleyebilirsiniz. Fakat fidye yazılımları bilgisayarınıza bulaştı ve etkinleştiyse işiniz çok zor!
Günümüzde en çok yayılan fidye yazılımları cihazınızda bulunan tüm dosyaları (belge, fotoğraf, video vb.) çeşitli algoritmalarla şifreler ve erişilemez duruma getirir. Dosyalarınızın yedeği yoksa ve mutlaka erişmeniz gerekiyorsa birkaç yüz dolardan başlayan fiyatlarla fidye ödeyerek kurtarabilirsiniz! Ancak fidye yazılımı aktif olduğu andan itibaren belirli zaman periyotlarıyla talep edilen fidye miktarı artıyor ve kullanıcıların bir an önce fidyeyi ödemesi için psikolojik baskı sağlanıyor. Buna rağmen Kaspersky firmasının araştırmalarına göre fidye ödeyen her 100 kişiden 20 tanesi maalesef dosyalarını kurtaramıyor.
Fakat güzel haberler de var. Kötü niyetli kişiler fidye yazılımlarını sürekli geliştirerek farklı yazılımları piyasaya sürdükçe güvenlik araştırmacıları bu yazılımları inceleyip şifrelerini çözmeye çalışıyorlar. Bu amaçla geliştirilen bazı fidye çözücü yazılımlar yayınlanıyor. Böyle bir durumla karşılaştıysanız ve fidye ödemek istemiyorsanız bu araçlardan bir tanesi belki de aradığınız şifre çözücü olabilir.
Geçtiğimiz ay “Wanna Cry” adında bir fidye yazılımı tüm dünyayı etkisi altına aldı. Sadece birkaç gün içerisinde on binlerce bilgisayarı etkisi altına alan yazılım dünya çapında dev firmaların dijital sistemlerini ciddi şekilde tehdit etti. Kimi firmalar ise tehditten korunmak için dijital sistemlerini kapatmak durumunda kaldılar. Wanna Cry yazılımı daha ne kadar yayılmaya devam edecek bilinmez fakat şu an 300 binden fazla cihazı etkilemiş durumda.
Wanna Cry yazılımından korunmak için başta Microsoft olmak üzere bilişim teknolojileri alanında faaliyet gösteren birçok firma kullanıcılarına çeşitli platformlardan uyarı mesajları gönderdi. Hem Wanna Cry için hem de diğer fidye yazılımlarından korunmak için muhakkak şu işlemleri uygulamanız gerekiyor:
- Cihazlarınızın işletim sisteminde en son güncellemelerin yüklü olduğundan emin olun. Zira zararlı yazılımlar çoğunlukla güncellenmeyen işletim sistemlerindeki açıklardan faydalanırlar.
- Mail ve sosyal medya gibi internet üzerinde karşılaştığınız ve güvenliğinden emin olmadığınız bağlantılara asla TIKLAMAYIN. Özellikle mail üzerinden gelen “Fatura borcu, kredi kartı borcu vb.” aldatıcı, sahte iletileri dikkate almayarak anında SİLİN.
- Bilgisayarınızda antivirüs yazılımının yüklü ve güncel olduğundan emin olun. Birçok durumda antivirüsler zararlı yazılımların cihazlarınıza bulaşmasını engellerler.
- Ne kadar güvenlik önlemi alıp tedbirli davransanız da bir şekilde cihazınıza zararlı yazılım bulaşma ihtimali her zaman vardır. Muhakkak düzenli olarak verilerinizi yedekleyin. Zararlı yazılımlar verilerinizi bozsa bile yedeği olduğu takdirde içiniz hep rahat olur.
Velhasıl bugün birçok kişi fidye yazılımlarının kurbanı oluyor ancak çok basit önlemlerle en kötü durumda bile bir çıkış yolu mevcut. Siz siz olun, verilerinizi sürekli yedekleyin ve sistemlerinizi hep güncel tutarak zararlı yazılımlara geçit vermeyin!
Wanna Cry yazılımının etkinlik durumunu harita üzerinde canlı olarak takip edebilirsiniz: genc.in/wannacry
Kaspersky firmasını yayınladığı fidye çözücü yazılımları şu adresten edinebilirsiniz: noransom.kaspersky.com