Çeşitli radyo ve televizyon programları ile tanıdığımız Betül Soysal Bozdoğan “Yeni Türkiye’nin Kadınları” ile basım-yayım alanında da ilk eserini ortaya koymuştu. Şimdi ise Betül Hanım’ın “DAİŞ-3. Dünya Savaşı’nın Deşifresi” isimli ikinci röportaj kitabı okurlarıyla buluştu. Kitapta Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez’den Numan Kurtulmuş’a, Kemal Sayar’dan Bülent Yıldırım’a kadar farklı alanlarda çalışmalar yapan uzman isimlerin DAİŞ ile ilgili düşünceleri yer alıyor. Kendisiyle yeni kitabı hakkında konuştuk.
Yeni kitabınızın bahtı açık, okuru bol olsun efendim…
Çok teşekkür ederim. Hayırlara vesile olsun inşallah.
Sizi bu alanda çalışmaya sevk eden sebep/ler nelerdi?
İşim ve meslekteki konumum gereği aktüel politik gündemi yoğun temposuyla takip ediyorum. Gündemin biz habercilere ve toplumun önüne getirdiği önemli başlıklar var. Bunların başında terörle mücadele geliyor. Kırk yıldır PKK terör örgütü ile mücadele eden Türkiye’nin gündemine iki terör örgütü daha eklenmiş oldu. PKK, FETÖ ve DAİŞ potansiyelleri, örgütlenme amacı, örgüt aklı ve etki alanı bakımından birbirinden farklı özellikler taşıyor. Bu anlamda dünya kamuoyu için yeni bir örgüt olan DAİŞ’i tanımak onunla mücadele yöntemi geliştirmek için de önemli olsa gerek. Bu meyanda kapımızı çalan bu tehlikenin ölçeğini, niteliğini, içeriğini anlamak adına mesleki, insani ve Müslümanca bir refleks gösterdiğimi düşünüyorum. Günümüzde dinimize en büyük zararı veren, ülkemize terör saldırıları düzenleyen bir terör örgütüne karşı kişisel bir çalışma ortaya koymak benim için bir vazife niteliği taşıyordu ve o yönde bu kitap projesini çalıştım.
Kitabın serüveninden bahseder misiniz biraz?
Kitap projesini oluştururken öncelikle başlıkları belirledim. Başlıkları kiminle konuşacağıma karar verdim. Ardından harekete geçerek röportajları yapmaya başladım. Bir taraftan deşifreler, redaksiyonlar derken diğer taraftan da röportajlar peşi sıra geliyordu. Bir sene kadar bu akış sürdü. Ve tamamlandığındaysa okur kitlesine ulaştırmak için baskıya gitti. Elimizde duran kitabın kısa serancamı böyle.
Kitabın hedef kitlesi kimlerdir?
Kitap genç-yaşlı ayrımı yapmadan, cinsiyet kategorisine girmeden her ideolojik arka plandan insana ulaşabilecek bir içeriğe sahiptir. Dolayısıyla gündeme, çevresine, topluma, dünyaya duyarlı ve meraklı her kişi bizim hedef kitlemiz içerisindedir.
Kitap okuyucuya neler vaad ediyor?
DAİŞ’i ortaya çıkaran nedenlerden DAİŞ’in sosyolojisine, katılımı sağlayan psikolojik alt yapıdan kadın ve çocuk savaşçıların yaşam koşullarına, örgütün tarihi arka planından stratejik analizine, ekonomik bağlantılardan DAİŞ’in yarınına dair pek çok başlık bu kitapta yer alıyor. Dolayısıyla örgüte, coğrafyaya ve gündeme dair kapsamlı bir açılım vaad ediyor bu kitap.
Çalışmanızın konusu olan örgüt için farklı isimlendirmeler mevcut. IŞİD ve DAEŞ gibi. Sizin DAİŞ’i seçme sebebiniz nedir?
İsimlendirme yaparken Fransa örgütün Arapça ismini tercih etti, yani DAEŞ şeklinde bir kullanım yapıyor. Onun dışında hemen hemen tüm yabancı basın ve siyaset-diplomasi kurumları ISIS (Irak-Şam İslam Devleti) veya IS (İslam Devleti) şeklinde kullanıyor. Böylelikle haberlerde veya siyasi açıklamalarda her cümlede İslam kelimesini olumsuz bir algıyla kullanmış oluyorlar. Bu durumsa İngilizce ifade edilen tercümenin İslam üzerinden olumsuz bir algı oluşturmasına neden oluyor. Bir nevi İslamofobi pompalıyor IS veya ISIS tanımı. Türkiye bu oyuna gelmedi. IŞİD şeklindeki kullanım yine terör örgütünün kullanılmasını istediği tanımdır. IŞİD dediğinizde örgütün iddialarını tekrarlamış ve İslam kelimesini de olumsuz bir algı içinde kullanmış olursunuz. O nedenle Türkiye hükümeti DAİŞ veya DEAŞ tanımını tercih etmektedir. Biz de kitabımıza isim verirken bu kaygıları gözeterek konuya yaklaştık.
Bu konuya mercek tutmanın riskleri olduğunu düşündünüz mü hiç?
Elbette olduğunu düşünüyorum ama bizim için önemli olan inandığımız davanın yolunda olmak, Hak safında yer almaktır. Sonrasının bir önemi yok açıkçası.
Kitaptan önce ve kitaptan sonra diye bir ayrımda bulunsak; duygu ve düşünce dünyanızda değişiklikler oldu mu?
Ortadoğu’da bir oyun oynanıyor ama bunun boyutlarını daha yakından görebilmek insanı hayrete düşürüyor. Bazen bölge insanına yapılan haksızlıklar insanı ziyadesiyle fazla üzüyor. Ama yapılacak şey kişisel boyutta doğru olduğuna inandığın pozisyonu almak ve gücün nispetince çaba sarf etmek… Bu anlayış kişiyi aksiyona sürükleyen ama üzerinden de fazla yükü alan bir bakış açısı.
Kitaba geri dönüşler nasıl oldu?
Özellikle siyaset, akademi, STK ve medya alanından yüksek düzeyde pozitif geri dönüşler aldım. Kitap pek çok köşe yazısına konu oldu. Kaynak kitap özelliği taşıyan nitelikli bir yayın olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle de özellikle bu konuda kanaat belirtecek kişilikler daha detaylı bilgi sahibi olmak istediklerinden kitaba teveccüh gösterdiler.
Yeni baskılarda eklemeyi düşündüğünüz ve eksik kaldı dediğiniz noktalar var mı?
Yeni gelişen bir olay olarak Fırat Kalkanı operasyonuna karşı DAİŞ’in yenilgisi kritik edilebilir.
DAİŞ, dini argümanlar kullanan bir terör örgütü. Kökleri nereye dayanıyor, nereye kadar gidebilir?
Bu konu çok derin ve çok önemli bir başlık. Özelikle bu konuyu Diyanet İşleri Başkanı Sayın Mehmet Görmez ile konuştum. Görüşleri okuyucuyu aydınlatacak tüm soru işaretlerine cevap olacaktır. Konuya ilgisi olanlar DİB’in yayınlamış olduğu ‘DAİŞ Raporu’na da bakabilirler.
İslam’ı referans gösteren bu yapı ile bizim mücadelemiz nasıl olmalı sizce?
DAİŞ’in nasıl bir virüs olduğunu anlatabilecek bilgi-donanıma sahip olmalı, DAİŞ tuzağını komşumuzdan dış dünyaya kadar anlatmalıyız. Devlet sahada gereken askeri müdahaleyi yapıyor. Hem konvansiyonel savaş hem medya savaşı hem de psikolojik savaş her alanda sürmeye devam ediyor.
Bir DAİŞ savunucusuyla konuşmamız ne şekilde olmalı?
Öncelikle İslam dünyasının ana omurgasını oluşturan Sünni akımın şiddetten uzak makul ve itidal üzere olan yaklaşım ve pratiklerini kendi şahsiyetlerimizde ortaya koymalıyız. Kişi eğer sempatizan seviyesindeyse sabırla yaklaşarak ikna edici argümanları paylaşmak ve takipte olmak faydalı olur kanaatindeyim.
Sırada hangi çalışmalar bekliyor okurlarınızı, paylaşabilir misiniz?
Şimdilik DAİŞ kitabının daha geniş kitlelere ulaşması için tanıtım faaliyetlerini sürdürüyoruz.
Teşekkürler…
Ben teşekkür ederim.