31.03.2016 00:38

Röportaj

4053

Tüketim çılgınlığı, lüks tutkusu ve israf, günümüz dünyasının hastalığı, bizleri içerisine çekmeye çalışan bir bataklık… “Bunlardan nasıl korunuruz” dediğimizde ise karşımıza çıkan en güzel, en sade, en doğru örnek hiç şüphesiz Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hayatı, sözleri… Dergimizde gündeme taşıdığımız bu meseleyi, İslam Tarihi uzmanı Prof. Dr. Mustafa Ağırman hocamızla konuşarak kendisinin fikirlerinden ve tavsiyelerinden istifade etmek istedik.

Hocam, günümüzde bir tüketim çılgınlığıdır almış başını gidiyor. Zenginlik, lüks tutkusu gibi hastalıklar da bunun peşinden gelirken, Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) örnek sade yaşantısını nasıl uyarlarız hayatlarımıza?

Allah’u Teâlâ diyor ki “Ey kullarım; yiyiniz, içiniz.” Yani yemek yasak değil, su içmek yasak değil. Yiyeceğiz ki hayat devam etsin; içeceğiz ki vücudumuz sıvı ihtiyacını karşılamış olsun. Sonra “İsraf etmeyin” diyor. Neden? “Muhakkak ki Allah israf edenleri sevmez.” Neden sevmez? İsrafta ötekinin hakkını tüketmek vardır. Allah’ımız, “Benim size rızık olarak yarattığım şeylerin güzel olanlarından, temiz olanlarından, sizin vücudunuza faydalı olanlarından yiyiniz, içiniz, bana şükrediniz” diye buyuruyor. Yine Kur’an’ı Kerim’de “Benim size rızık olarak verdiklerimin bir kısmını da başkalarına veriniz. Yani infak ediniz” demiş… İnfak, Allah’ın bana verdiğini seninle, kardeşimle, komşumla, arkadaşlarımla, öğrencilerimle paylaşmam demektir. İnfak, Allah’ımın bana verdiklerini Suriye’den ülkemize gelen kardeşlerimizle, Çeçenistan’daki yoksullarla, Bosna’daki savaş mağdurlarıyla, Türkmen Dağı’yla, Filistin’de Yahudi zulmü altında kalan insanlarla paylaşmam demektir. Bak insan diyorum! Müslüman olur, münafık olur, Yahudi olur, Hristiyan olur; insanın yaşama hakkı vardır. Biz, mazlum insanın dinini, milletini, ırkını sormayız. Hangi dinden, hangi ırktan, hangi milletten olursa olsun, aç kalmış, yoksul kalmış insana el uzatırız. “Bunlar Müslüman değil, bizim ırkımızdan değildir” demeyiz. İnsan olan, Allah’ın kulu olan herkesle elimizdekini paylaşırız.

Bugün ciddi manada bir tüketim çılgınlığı var. Bu çılgınlık Avrupa ve Amerika’dan geliyor bize. Hele bir de siz Avrupa’ya Amerika’ya gitseniz, insanlardaki tüketim çılgınlığını görünce o zaman siz çılgına dönüyorsunuz! İnsanlar kendilerine lazım olanı da alıyorlar lazım olmayanı da. Yiyebileceği kadarını almıyor, niye? İnsanların gözü doymuyor. Aşırı tüketmekle, alamayan insanların hakkını gasp etmiş oluyoruz. Bunlar kapitalistler tarafından teşvik ediliyor. Amaç şu: Çok satılsın, parası olanlar alsın, yoksul olanlarla biz uğraşmayalım. Bu manada bir Müslüman bunu asla benimsememeli.

Bir Peygamberimiz var ki bunları sadece sözlü olarak söyleyip orada durmuş değil, yaşantısına bunları aktarmış. Diyor ki “Sofraya oturun. Doymadan kalkın.” Yani gözünüz sofrada olduğu halde sofradan kalkın. Bu ne kadar güzel bir ölçü, ne güzel ilke… Tüm zamanların olduğu gibi modern dünyanın yani dönemimizin ihtiyacı olan şey de Peygamber ölçüsüdür. Bugün doktorlar da aynı şeyi söylüyorlar ki İslam’ın emirlerinden, Peygamberimizin (s.a.v.) tavsiyelerinden hiçbirisi tıbbın söyledikleriyle çelişmez. Çünkü din Allah’tan gelir. Allah da Âlim’dir.

Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) yakınındaki sahabelerin çoğu genç, hatta çocuk sayılabilecek yaşta… Efendimiz’in O’nlarla olan iletişiminde bir usta-çırak ilişkisi var mıydı? Varsa nasıldı?

Hem İslam davası hem beşeri veya ilahi davalara sahip olan liderler isterler ki çevremizde gençler olsun. Tabii gençlerin dezavantajları da vardır; muhakemeleri henüz istenilen seviyeye ulaşmamıştır. Her dava ister ki “gençlerin omuzlarında yükselelim” ama gençleri de frenleyen ölçülü, ilkeli harekete sevk eden bir liderin olması lazım gelir. Bakınız bu sebepten dolayı yüce Allah’ımız Peygamberimize (s.a.v.) 40 yaşında Peygamberlik veriyor. 40 yaş, gençliğin bittiği ama muhakeme çağının başladığı bir döneme giriştir aslında. Efendimiz (s.a.v.) gençlerle çok yakından ilgilenmiştir. Gençlerle ilişki kurmak; yola göstermek sünnettir böylelikle. Efendimiz (s.a.v.) gençlere hem dünyanın hem ahiretin mutluluğunu vaat ediyor. Gençler bir davaya bel bağlayıp, omuzladılar mı, o davayı istedikleri anda istedikleri seviyeye çıkarırlar. E bunu Peygamberimiz (s.a.v.) biliyor, bildiği için gençlerle yakından ilgileniyor. Bir de bunun tam tersi olarak gençler üzerinde kumar oynayan liderler vardır. Gençlerin omuzlarına basarlar, kendileri yükselirler. Peygamberimiz (s.a.v.) böyle yapmadı. İslam devlet olup da Medine’ye taşındığı zaman gençler ya bir ordunun komutanıdır, ya da bir yerin valisidir, ya herhangi bir yerde o yerin birinci derece sorumlu şahsı olmuştur. Bu manada biz Peygamber Efendimiz’i (s.a.v.) gençlere olan yaklaşımı açısından örnek alıyoruz ve örnek alınmasını da tavsiye ediyoruz.

Gün geçtikçe güncelde kullanılan dil ve kullandığımız iletişim araçları değişiyor, yenileniyor. Mesela sosyal medya buna büyük bir örnek… Bu anlamda Efendimiz’i (s.a.v.) yeni kuşaklara nasıl tanıtabilir, O’nun hayatını nasıl örnekleyebiliriz?

Bu manada GENÇ Dergisi’ni ben takdir ediyorum. Benim gibi 60 yaşın üstündeki hocaların, hareket adamlarının sizin gibi gençlerle iletişim kurması biraz zor. Ama GENÇ Dergisi yeni bir dille, yeni bir söylemle, yeni bir yaklaşımla sizin gibi genç arkadaşlarla daha güzel iletişim kuruyor. Biraz önce dediğim gibi GENÇ Dergisi yöneticileri, yazarları, çizerleri, ilgilileri bizim gibi hocalardan fikir alarak, görüş alarak, hocaların yol göstermelerini önemseyerek, bizden aldıkları bilgiyi kendi söylemleriyle değiştirerek, -değiştirerek derken özünü değiştirmeden- bugünkü genç nesle iletiyor. Evet, iletişim araçları değişti, sosyal medyası var, telefonu var, televizyonu var. Bu manada GENÇ Dergisi gibi gençliğin ıstırabını çeken, bu çocuklar bizim çocuklarımız, bu gençler bizim gençlerimiz, ayağını yanlış atsa da, yanlış yola da gitse doğru yola da gitse bu çocuklar bizim çocuklarımız her biriyle onların anlayacağı dilden ilgileneceğiz, kendileriyle iletişime gireceğiz, kendileriyle konuşacağız diyen bir topluluğumuzun, bir grubumuzun olması lazım gelir. Onun için GENÇ Dergisi’ni mesajından söyleminden, gençlere girebilecek kanalları bulmasından dolayı takdir ediyorum, kendilerine dua ediyorum.

Peygamberimizi (s.a.v.) anlamada ve yorumlamada birçok farklı görüş ve düşünce ortaya atılıyor. Sizin kabul ettiğiniz Peygamber modeli nasıldır; hangi özellikleri taşır?

Şimdi farklı görüşler olabilir ama yüce Allah bize Peygamberimiz’i (s.a.v.) nasıl tanıtmışsa öyle tanımak zorundayız. Ne diyor Allah’ımız “Muhammed beşerdir.” İnsandır ama seçilmiş bir insandır. Peygamberimiz de buyuruyor ki “Beni Rabbim terbiye etti, terbiyemi, yetişmemi çok güzel yaptı.” Peygamberler Allah tarafından seçilen, Allah tarafından görevlendirilen toplumun önderleridir. Onlar kendiliklerinden hareket etmezler, Allah onları yönlendirir. Peygamberler hakkında 3 tip anlayış var bizde, birincisi: Peygamberi ilahlık mertebesine çıkaran bir anlayış mevcut. İkincisine sonra geleyim, üçüncüsü Peygamberi senin benim gibi bir insan derecesine indiren bir anlayış var, ikincisi de, Peygamber insandır, beşerdir ama senin benim gibi sıradan bir insan değildir, sadece postacı değildir. Söyledikleri ilahi sözlerdir; bizim içindir. Ve doğru görüş budur.

Hocam, Peygamber Efendimiz’i (s.a.v.) anlamanın ilk yolları, kademeleri nelerdir? Nasıl bir kaynağımız olmalı; okuma sürecini nasıl takip etmeliyiz?

Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) hayatını okumadan O’nu anlayamazsınız. Bir defa onun hayatını okuyacaksınız. Nasıl okuyacağız? İlahiyat tahsili olana ayrı bir kitap, üniversitenin değişik fakültelerinde okuyanlara ayrı bir kitap tavsiye ediyoruz. Ortaokul, lise eğitimi tahsili olanlara da ayrı kitaplar tavsiye ediyoruz. Şimdi ilkokulu bitirmiş birisine akademik bir kitap verirsek, okuyamaz, anlayamaz. Ama onun da Peygamber Efendimiz’i (s.a.v.) tanımak hakkıdır, o da tanıyacak. Her insana söylenecek söz vardır. Her insanın kendi seviyesine indirerek Peygamber Efendimiz’i (s.a.v.) anlatmamız lazım gelir. Herkes kendine düşeni almalı, anlamalı ve Peygamber Efendimiz’i (s.a.v.) tanıtmalıdır. Bunları daha ziyade dinleyici ile konuşarak değil, onların da sorularına meydan vererek; soru sormalarını sağlayarak karşılıklı konuşarak yapmamız gerekir. Bu sadece Peygamberimiz’i (s.a.v.) anlatmak konusuyla alakalı değil, hayatın her alanında böyle olmalıdır. Doktor hastasıyla, öğretmen öğrencisiyle siz de mesela okurlarınızla iletişim kurarsınız. Bunları ölçmek, seviyeye ve kültürel duruma göre hareket etmek de vazifenizdir. Bu anlamda dergimize başarılar diliyorum. Okuyucuların hepsine selamlarımı iletiyor, muhabbetlilerimi ve dualarımı arz ediyorum.