• Reklam
  • Künye
  • İletişim
  • ABONE OL!
  • GENÇ'e Yazı Gönder
  • Atölye Çalışmaları
    • Yazı Atölyesi
    • Fotoğraf Atölyesi
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS
Kısa yoldan ABONE olmak

logo

  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
Anasayfa
  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
  • SÖYLEŞİ
  • KÜLTÜR & SANAT
    • Sinema
    • Kitap
    • Gezi
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KAFALARDAKİ SORULAR
  • ARŞİV
  • ABONE OL!
  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!
  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!
  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!
  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız
  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!
  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart
  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!
  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!
  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!
  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık
  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!
  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!
  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!
  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var
  • ANASAYFA
  • Kolay Sağlık
  • Kanser Yapmayan Şeyler Listesi

Kanser Yapmayan Şeyler Listesi

31.01.2016 16:26
Kolay Sağlık
3881
Hüseyin Küçükali

“Kanser yapıyor” denildiğinde manşete değil bilimsel deliline bakmak sonra da gereğini yapmak lazım. Aksi takdirde ancak duyarsızlığımızı artırmaya yarar.

1970’lere kadar yediklerimiz ile kanser arasında ilişki olabileceği akla gelmiyordu. Ne zaman ki epidemiyologlar*1 ülkelerdeki kanser oranlarını ortaya koydu, o zaman bazı ülkelerin diğerlerine nazaran 8-10 kat daha fazla kanser hastası olduğu görüldü. Bunun sebebi ne olabilirdi? İlk akla gelen genetik sebeplerdi. Fakat muhtelif araştırmalar bir ülkeden diğerine taşınan kişilerin oranlarını gittikleri ülkeninkine yakın bulunca sorunun, diyet (beslenme) gibi başka önemli sebepleri de olduğu fark edildi.

Yıllarca birçok gıda ve maddenin kanser yaptığı iddia edildi. Televizyon ve gazeteler her gün bir yenisini daha eklemekten çekinmiyor. Günümüzde yetkili, yetkisiz merciler o kadar çok şeyin kanser yaptığı söylüyor ki “kanser yapmayan şeyleri söyle istersen, daha kolay olur” diyesi geliyor insanın değil mi? Şimdilik böyle bir liste yok. Maalesef iddiaların birçoğu da esaslı bir kaynağa dayandırılmıyor. Sonuç olarak da bizlerde ciddi bir duyarsızlaşmaya sebep oluyor.

Esaslı kaynak nasıl olur?

Birkaç ay önce Dünya Sağlık Örgütü’nün kanser araştırmalarına odaklanmış kurumu IARC (Uluslararası Kanser Araştırmaları Dairesi) kırmızı et ve işlenmiş et tüketiminin kanserojen etkilerini incelediği araştırmasının sonuçlarını dünya ile paylaştı.*2 Büyük yankı uyandıran araştırmanın sonucuna göre işlenmiş et Grup 1 kanserojenlere dahil edilirken, genel olarak kırmızı et de “muhtemel” kanserojen olarak belirtildi. Grup 1 kanserojen, “kanser etkenidir” demek için elimizde yeterince bilimsel kanıt olduğu anlamına geliyor.

İlgili rapora göre günde 50 gram işlenmiş et yenilmesi kalın bağırsak kanserine yakalanma riskini %18 oranında artırıyor. Farklı kanserlere farklı oranlarda etkisi söz konusu. Genel olarak kırmızı etin de yenilen miktar arttıkça kansere yol açma riskinin arttığı ifade ediliyor.

Kısaca ifade etmek gerekirse bu etkiyi işlenmiş etin sindiriminde -bağırsak bakterilerinin de etkisiyle- ortaya çıkan zararlı kimyasalların yaptığını söyleyebiliriz. Güzel haber: Bitkisel ağırlıklı bir beslenmeye geçince durum hızla düzelmektedir.

Elbette kırmızı etin faydaları da var. Sır yediğimiz miktarda. Perhiz (kişinin beslenmesine dikkat etmesi) yaşlı işi değil. Tabi kırmızı eti kıstığımızda yerine ne koyduğumuz da önemli, gidip hamurişi koyarsak çok da faydalı bir şey yapmış olmayız.

Hasılı “kanser yapıyor” denildiğinde manşete değil bilimsel deliline bakmak sonra da gereğini yapmak lazım. Aksi takdirde ancak duyarsızlığımızı artırmaya yarar. İşlenmiş et için: IARC’ın dünya çapında en üst düzey otoritelerden biri olması, 10 ülkeden 22 bilim adamının katılımı ile yapılan, büyük bir araştırmanın sonucu olması bu bilgiyi güvenilir yapmaktadır. (Komplo teorilerini bir kenara bırakın.)

Ayrıca bir kanser türünün riskini azaltıp diğerini arttıran unsurlar olabilir. Bu gibi durumlarda özellikle risk grubu olduğunuz (aileniz, hastalıklarınız vs. dolayısıyla) kanser türlerine göre dikkat etmek icab eder. Burada doktorunuzun tavsiyesi öne çıkacaktır. Her geçen gün daha kişiselleşen tıp belki yakında hepimizin eline özel bir liste verir bakarsınız.

İşlenmiş et nedir?

Etin ömrünü uzatmak ve farklı bir lezzet katmak amacıyla salamura, kurutma, tütsüleme gibi işlemlerden geçmiş et ürünleridir. Sucuk, pastırma, salam, sosis, hamburger köftesi gibi. Bu süreçlerde tuz ve/veya çeşitli kimyasallar da eklenmektedir. Bu yazıda değinilmese de ilgili işlemlerin temiz ve sağlıklı olarak gerçekleştirilmesi de ayrı bir meseledir.


1. Sağlıkla ilişkili durum ve olayların toplumlardaki dağılımını inceleyen bilim adamları.

2. Bouvard, V., et al. (2015). “Carcinogenicity of consumption of red and processed meat.” The Lancet Oncology 16(16): 1599-1600.

BU YAZIYI BEĞENİN:

Yazar Hakkında

Hüseyin Küçükali

Kocaeli Fen Lisesinden ve İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Tıp Programından mezun olmuştur. Şu anda İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü'nde Ar-Ge Birimi Sorumlusu olarak görev yapmaktadır. Sağlıkta geri bildirim yönetiminin yeniden tasarlanması başta olmak üzere İstanbul’da sağlık hizmetlerinin kalitesini iyileştirmeye yönelik bir dizi projeye öncülük etmiştir. İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa'da Halk Sağlığı ...

Fikrinizi / Yorumunuzu Bizimle Paylaşın...

Son Manşetler

  • GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

  • Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

  • GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

  • Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

  • GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

  • Kötülüre Karşı Farkındalık Şart

  • GENÇ Dergi Ekim 2024 Sayısı Çıktı!

  • Bazen Etkili Bir Kulüp, Bir Ömrü Işıldatır!

  • GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

  • Çiçeği Erkeklere Kaptırdık

  • GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

  • Güzel Olacağım Derken Ucube Hâle Gelmemek Lazım!

  • GENÇ Dergi Temmuz 2024 Sayısı Çıktı!

  • Renkli Propagandanın Ardında Çok Büyük Dramlar Var

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • Tümü

Benzer Yazılar

Yatak Banktan Yüksek Faizli Kredi
Yatak Banktan Yüksek Faizli Kredi
Uykusunu yönetmeyi bilen ...
PokeTopu`ndan Çıkan Sağlık
PokeTopu`ndan Çıkan Sağlık
Pokemon Go`nun sağlık ve ...
Hesabı Alabilir miyiz?
Hesabı Alabilir miyiz?
Malnütrisyon sadece sağlı...
Merak Etmiyorum Butonu
Merak Etmiyorum Butonu
Merak etmiyorum butonu ne...

Genç Dergisi 194. Sayı

POPÜLER YAZILAR

  • Son Eklenen
  • Çok Okunan
  • Haber Merkezi

Bizlere Mescid-i Aksa`nın da Özgürlüğünü Göster Rabbim!

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

Mü`min Firasetine Her Zamankinden Daha Çok Muhtacız

Kötülere Karşı Farkındalık Şart

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

Genç Dergi Mayıs Sayısı Çıktı! 8431420

Bagamoyo Afrika... 4919263

Kasım Sayımız Çıktı! 3498197

Hangi Filmi Neden İzleyelim? (Özel Çalışma) 1187699

Bkz: Doğu Türkistan 480197

En Güzel Cuma Hediyeleri! 287562

10 Soruda Sen Kimsin? 276075

31.12.2024

GENÇ Dergi Ocak 2025 Sayısı Çıktı!

01.12.2024

GENÇ Dergi Aralık 2024 Sayısı Çıktı!

01.11.2024

GENÇ Dergi Kasım 2024 Sayısı Çıktı!

02.10.2024

GENÇ Dergi EKİM 2024 Sayısı Çıktı!

01.09.2024

GENÇ Dergi Eylül 2024 Sayısı Çıktı!

31.07.2024

GENÇ Dergi Ağustos 2024 Sayısı Çıktı!

20.06.2024

Dertle Yüzleşince Dertler Yüzleşince

Tüm Videolar

Video GENÇ

En Önemli Yetenek: Sunum!
Takip Edin

GENÇ Twitter Akışı

@gencdergi kullanıcısından Tweetler
TÜM FOTOĞRAFLAR

FOTOĞRAF GALERİSİ

  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
TÜM YAZILAR

GENÇ BİLİM

  • Yazmak Üzerine Bir Swot Analiz
    İnsanlığın tekâmül süreci...
  • Adâb-ı Muâşeret Hastalıkları ve Edebî İyilik Hâli
    Âdâb-ı muâşeret hastalıkl...

GENÇ FACEBOOK AKIŞI

Genç Dergi

İLETİŞİM

Reklam
ABONE OL!
Künye
Yazarlar
İletişim

GENÇ'ten

GENÇ'e Yazı Gönder
Yazı Atölyesi
Fotoğraf Atölyesi
Psikolojik Danışman
Ödüllü Test










GENÇ Bilişim © 2006 - 2025 . Tüm Hakları Mahfuzdur.
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS