• Reklam
  • Künye
  • İletişim
  • ABONE OL!
  • GENÇ'e Yazı Gönder
  • Atölye Çalışmaları
    • Yazı Atölyesi
    • Fotoğraf Atölyesi
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS
Kısa yoldan ABONE olmak

logo

  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
    • Dünya Gündemi
    • Türkiye Gündemi
  • RÖPORTAJ
  • KÜLTÜR
    • Sinema
    • Kitap
    • Hikaye
    • Gezi
    • Müzik
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KARİKATÜR
    • Karikatür (Site Özel)
    • Karikatür (Dergi)
  • KÜNYE
  • ARŞİV
  • ÖDÜLLÜ TEST
Anasayfa
  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
    • Dünya Gündemi
    • Türkiye Gündemi
  • RÖPORTAJ
  • KÜLTÜR
    • Sinema
    • Kitap
    • Hikaye
    • Gezi
    • Müzik
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KARİKATÜR
    • Karikatür (Site Özel)
    • Karikatür (Dergi)
  • KÜNYE
  • ARŞİV
  • ÖDÜLLÜ TEST
  • Tecrübe Söyleşileri`nde Muhyiddin Şekûr`u Ağırlıyoruz!
  • İslamcı Dergiler Projesi
  • THY 7. Sience Fuarı Başlıyor
  • Bir Tweet Vergi Kaldırttı
  • Makine:4 - İnsan:1
  • Ütopya-Distopya Okumaları Başlıyor
  • Kanalıma Hoşgeldiniz
  • Dem Bu Demdir
  • 3 Soruda Deizm
  • GENÇ Dergisi 12. Yıl Programı Gerçekleşti
  • Kitap Okumanın Zararları!
  • Tecrübe Söyleşileri`ne Rabia Brodbeck Misafir
  • "Biri Var" Çıktı!
  • Zeytindalı Uzatmaya Devam Ediyoruz!
  • Büyük Facebook Skandalı
  • ANASAYFA
  • Kolay Sağlık
  • Kanser Yapmayan Şeyler Listesi

Kanser Yapmayan Şeyler Listesi

31.01.2016 16:26
Kolay Sağlık
1709
Hüseyin Küçükali

“Kanser yapıyor” denildiğinde manşete değil bilimsel deliline bakmak sonra da gereğini yapmak lazım. Aksi takdirde ancak duyarsızlığımızı artırmaya yarar.

1970’lere kadar yediklerimiz ile kanser arasında ilişki olabileceği akla gelmiyordu. Ne zaman ki epidemiyologlar*1 ülkelerdeki kanser oranlarını ortaya koydu, o zaman bazı ülkelerin diğerlerine nazaran 8-10 kat daha fazla kanser hastası olduğu görüldü. Bunun sebebi ne olabilirdi? İlk akla gelen genetik sebeplerdi. Fakat muhtelif araştırmalar bir ülkeden diğerine taşınan kişilerin oranlarını gittikleri ülkeninkine yakın bulunca sorunun, diyet (beslenme) gibi başka önemli sebepleri de olduğu fark edildi.

Yıllarca birçok gıda ve maddenin kanser yaptığı iddia edildi. Televizyon ve gazeteler her gün bir yenisini daha eklemekten çekinmiyor. Günümüzde yetkili, yetkisiz merciler o kadar çok şeyin kanser yaptığı söylüyor ki “kanser yapmayan şeyleri söyle istersen, daha kolay olur” diyesi geliyor insanın değil mi? Şimdilik böyle bir liste yok. Maalesef iddiaların birçoğu da esaslı bir kaynağa dayandırılmıyor. Sonuç olarak da bizlerde ciddi bir duyarsızlaşmaya sebep oluyor.

Esaslı kaynak nasıl olur?

Birkaç ay önce Dünya Sağlık Örgütü’nün kanser araştırmalarına odaklanmış kurumu IARC (Uluslararası Kanser Araştırmaları Dairesi) kırmızı et ve işlenmiş et tüketiminin kanserojen etkilerini incelediği araştırmasının sonuçlarını dünya ile paylaştı.*2 Büyük yankı uyandıran araştırmanın sonucuna göre işlenmiş et Grup 1 kanserojenlere dahil edilirken, genel olarak kırmızı et de “muhtemel” kanserojen olarak belirtildi. Grup 1 kanserojen, “kanser etkenidir” demek için elimizde yeterince bilimsel kanıt olduğu anlamına geliyor.

İlgili rapora göre günde 50 gram işlenmiş et yenilmesi kalın bağırsak kanserine yakalanma riskini %18 oranında artırıyor. Farklı kanserlere farklı oranlarda etkisi söz konusu. Genel olarak kırmızı etin de yenilen miktar arttıkça kansere yol açma riskinin arttığı ifade ediliyor.

Kısaca ifade etmek gerekirse bu etkiyi işlenmiş etin sindiriminde -bağırsak bakterilerinin de etkisiyle- ortaya çıkan zararlı kimyasalların yaptığını söyleyebiliriz. Güzel haber: Bitkisel ağırlıklı bir beslenmeye geçince durum hızla düzelmektedir.

Elbette kırmızı etin faydaları da var. Sır yediğimiz miktarda. Perhiz (kişinin beslenmesine dikkat etmesi) yaşlı işi değil. Tabi kırmızı eti kıstığımızda yerine ne koyduğumuz da önemli, gidip hamurişi koyarsak çok da faydalı bir şey yapmış olmayız.

Hasılı “kanser yapıyor” denildiğinde manşete değil bilimsel deliline bakmak sonra da gereğini yapmak lazım. Aksi takdirde ancak duyarsızlığımızı artırmaya yarar. İşlenmiş et için: IARC’ın dünya çapında en üst düzey otoritelerden biri olması, 10 ülkeden 22 bilim adamının katılımı ile yapılan, büyük bir araştırmanın sonucu olması bu bilgiyi güvenilir yapmaktadır. (Komplo teorilerini bir kenara bırakın.)

Ayrıca bir kanser türünün riskini azaltıp diğerini arttıran unsurlar olabilir. Bu gibi durumlarda özellikle risk grubu olduğunuz (aileniz, hastalıklarınız vs. dolayısıyla) kanser türlerine göre dikkat etmek icab eder. Burada doktorunuzun tavsiyesi öne çıkacaktır. Her geçen gün daha kişiselleşen tıp belki yakında hepimizin eline özel bir liste verir bakarsınız.

İşlenmiş et nedir?

Etin ömrünü uzatmak ve farklı bir lezzet katmak amacıyla salamura, kurutma, tütsüleme gibi işlemlerden geçmiş et ürünleridir. Sucuk, pastırma, salam, sosis, hamburger köftesi gibi. Bu süreçlerde tuz ve/veya çeşitli kimyasallar da eklenmektedir. Bu yazıda değinilmese de ilgili işlemlerin temiz ve sağlıklı olarak gerçekleştirilmesi de ayrı bir meseledir.


1. Sağlıkla ilişkili durum ve olayların toplumlardaki dağılımını inceleyen bilim adamları.

2. Bouvard, V., et al. (2015). “Carcinogenicity of consumption of red and processed meat.” The Lancet Oncology 16(16): 1599-1600.

BU YAZIYI BEĞENİN:

Yazar Hakkında

Hüseyin Küçükali

2010 yılında Kocaeli Fen Lisesinden ve 2016 yılında İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden mezun oldu. Üniversite yıllarında, tıp öğrencilerine yönelik yayın yapan Panorama Dergisinde editörlük yaptı, ulusal ve uluslararası gençlik organizasyonlarında muhtelif görevler aldı ve evlendi. Şu anda İstanbul İl Sağlık Müdürlüğünde görev yapmaktadır. Uluslararası Genç Derneği yönetim kurulu üyesi olan Kü&cce...

Fikrinizi / Yorumunuzu Bizimle Paylaşın...

Son Manşetler

  • Tecrübe Söyleşileri`nde Muhyiddin Şekûr`u Ağırlıyoruz!

  • İslamcı Dergiler Projesi

  • THY 7. Sience Fuarı Başlıyor

  • Bir Tweet Vergi Kaldırttı

  • Makine:4 - İnsan:1

  • Ütopya-Distopya Okumaları Başlıyor

  • Kanalıma Hoşgeldiniz

  • Dem Bu Demdir

  • 3 Soruda Deizm

  • GENÇ Dergisi 12. Yıl Programı Gerçekleşti

  • Kitap Okumanın Zararları!

  • Tecrübe Söyleşileri`ne Rabia Brodbeck Misafir

  • "Biri Var" Çıktı!

  • Zeytindalı Uzatmaya Devam Ediyoruz!

  • Büyük Facebook Skandalı

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • Tümü

Benzer Yazılar

Yatak Banktan Yüksek Faizli Kredi
Yatak Banktan Yüksek Faizli Kredi
Uykusunu yönetmeyi bilen ...
PokeTopu`ndan Çıkan Sağlık
PokeTopu`ndan Çıkan Sağlık
Pokemon Go`nun sağlık ve ...
Hesabı Alabilir miyiz?
Hesabı Alabilir miyiz?
Malnütrisyon sadece sağlı...
Merak Etmiyorum Butonu
Merak Etmiyorum Butonu
Merak etmiyorum butonu ne...

Genç Dergisi 138. Sayı

POPÜLER YAZILAR

  • Son Eklenen
  • Çok Okunan
  • Haber Merkezi

Tecrübe Söyleşileri`nde Muhyiddin Şekûr`u Ağırlıyoruz!

Doğal Çocuk Fotoğrafı Çekmenin Yolu

İslamcı Dergiler Projesi

THY 7. Sience Fuarı Başlıyor

Bir Tweet Vergi Kaldırttı

Makine:4 - İnsan:1

Ütopya-Distopya Okumaları Başlıyor

Genç Dergi Mayıs Sayısı Çıktı! 7845814

Bagamoyo Afrika... 4744167

Kasım Sayımız Çıktı! 3199910

Hangi Filmi Neden İzleyelim? (Özel Çalışma) 1031793

En Güzel Cuma Hediyeleri! 242142

10 Soruda Sen Kimsin? 167538

Leyla ile Mecnun Fuzuli mi? 88309

20.04.2018

Tecrübe Söyleşileri`nde Muhyiddin Şekûr`u Ağırlıyoruz!

19.04.2018

İslamcı Dergiler Projesi

19.04.2018

THY 7. Sience Fuarı Başlıyor

17.04.2018

Bir Tweet Vergi Kaldırttı

16.04.2018

Makine:4 - İnsan:1

13.04.2018

Ütopya-Distopya Okumaları Başlıyor

12.04.2018

Kanalıma Hoşgeldiniz

Tüm Videolar

Video GENÇ

Keyfiyetli İnsan Yetiştirmek - Osman Nuri Topbaş
Takip Edin

GENÇ Twitter Akışı

@gencdergi kullanıcısından Tweetler
TÜM FOTOĞRAFLAR

FOTOĞRAF GALERİSİ

  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
TÜM YAZILAR

GENÇ BİLİM

  • 2. Geleneksel Kahraman Göktaşı Yağmuru Gözlemi
    Yılın en yoğun ikinci gök...
  • Merkür Geçişi`ni Kaçırmayın!
    Güneş Sistemi`nin en küçü...

GENÇ FACEBOOK AKIŞI

Genç Dergi

İLETİŞİM

Reklam
ABONE OL!
Künye
Yazarlar
İletişim

GENÇ'ten

GENÇ'e Yazı Gönder
Yazı Atölyesi
Fotoğraf Atölyesi
Psikolojik Danışman
Ödüllü Test










GENÇ Bilişim © 2006 - 2018 . Tüm Hakları Mahfuzdur.
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS