27.09.2011 10:24

Can Damlaları

5861

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) ashabından Sad b. Ebi Vakkas (r.a.), Hz. Ömer’in halifeliği döneminde Şam valisi iken Şam’daki bir camiyi  genişletmek ister. Bu yüzden caminin civarındaki arsaları kamulaştırır. Herkes arsasının bedelini alır ve isteyerek arsasını camiye  devreder. Ancak Şam’da yaşayan bir Yahudi, camiye bitişik olan arsasını satmak istemez. Vali arsasının değerini fazlasıyla verse de  Yahudi vatandaş arsasının kamulaştırılmasına rıza göstermez. Bunun üzerine vali arsaya el koyar ve bedelini adama gönderir.

Arsasını kaybeden Yahudi, komşusu olan bir Müslüman’a derdini anlatır. Bana zulmedildi diye sızlanır durur. ‘‘Müslüman vatandaş da kendisine, Medine’ye git. Orada halife Hz. Ömer vardır. Derdini anlat. Ömer, son derece adildir, elbett e seni dinler’’ der. Şamlı  Yahudi Medine’nin yolunu tutar. Yorucu bir yolculuktan sonra Medine’ye ulaşır. Halifeyi sorar. Vatandaşlar bir hurma ağacının  gölgesinde dinlenen halifeyi gösterirler. İşte halife bu zatt ır, derler. Adam Hz. Ömer’in yanına gider. Selam verip yanına oturur. Derdini  anlatır. Hz. Ömer adamı dinler. Sonra bulduğu bir deri veya kemik parçasının üzerine şu kısa ve özlü cümleyi yazar: “Bilesin  ki, ben Nuşirevan’dan daha az adil değilim.”

Yahudi bu yazıyı alıp ayrılır. Ama yolda giderken de kendi kendine şöyle konuşur: “Şam’daki idarecilerin giyim, kuşam ve oturdukları  yerdeki ihtişam ve debdebe nerde, Medine’deki halifede bulunan tevazu nerde. Şam’dakiler şu mütevazı halifeyi ciddiye alırlar mı?  Hiç sanmıyorum.” Kendi kendine böyle konuşur. Sonunda Şam’a varır. Doğrusu valiye gitmek de istemez. Çünkü sonuç  alamayacağı kanaatindedir. Bununla beraber, mademki yorulup da oralara kadar gitt im, bari halifenin şu yazdığı cümleyi valiye  vereyim, der. Valinin huzuruna çıkar ve deri parçasını uzatır.

Medine’deki halifenin size mesajıdır, der. Vali bu cümleyi okuyunca, sapsarı kesilir. Uzun müddet başını yerden kaldıramaz. Sonra  endişe içinde, başını kaldırıp şöyle der; arsanız size geri verilmiştir.

Yahudi vatandaş hayret eder. Şaşırır. Bir tek cümlenin valiyi bu kadar sarsacağını hiç tahmin edememiştir. Merak ve dehşet içinde  sorar. ‘‘Lütfen bana bu cümlenin neden sizi bu kadar dehşete düşürdüğünü anlatır mısınız?’’ der.

Şam valisi Hz. Sa’d, bak der, sana bu cümlenin hikâyesini anlatayım. O zaman benim neden bu kadar ürperdiğimi anlarsın:

İslam’dan önce ben ve bugün halife olan Hz. Ömer birlikte İran taraflarına ticaret için gitt ik. Yanımıza 200 deve almıştık. İran’a vardık.  Orada cirit oynayan gençleri seyrederken, birileri zorla elimizdeki develere el koydular. Çok kalabalık bir çete grubuydu, bir şey  yapamadık. Elimizde para da kalmamıştı. Üzgün bir şekilde, geceleyeceğimiz bir eski han bulduk. Hanın sahibine de sıkıntımızı anlatt ık. Adam iyi biriydi. Bize yardım ett i. Sonra da; gidip krala durumunuzu anlatın, o adil bir adamdır, mutlaka size yardım eder,  dedi. Biz de sabahleyin kralın huzuruna çıkıp durumu anlatt ık.  

Şikayetimizi bir mütercim krala tercüme ett i. Kral Nuşirevan dikkatle dinledikten sonra her birimize birer kese altın verdi ve olayı  inceleteceğini  söyledi. Bize de, memleketinize dönün, dedi.

Biz tekrar hana döndük. Ama doğrusu sonuçtan çok da memnun olmamıştık. Hancı sonucu öğrenince son derece üzüldü ve burada  bir hata var, dedi. Gelin beraberce gidelim, ben size tercümanlık yapayım, teklifinde bulundu. Biz de gitt ik. Huzura çıktık.

Hancı durumu Nuşirevan’a anlatt ı. Develerimize el koyan kişilerin kıyafetini, hâlini, olayın geçtiği yeri söyledi. Dikkat ett ik,  Nuşirevan’ın yüzü sapsarı kesildi.

Bir gün önceki mütercimi çağırtt ı. Ona sorular sordu. Sonra ayağa kalktı, her birimize 2 şer kese altın verdi, akşama kadar  develeriniz gelecek, develeri alın ve sabahleyin burayı terk edin dedi. Ama giderken biriniz doğu kapısından, diğeriniz de batı kapısından çıkın, talimatını  verdi. Bizler de bir şey anlamadan huzurundan çıktık.

Akşamleyin 200 devemiz kapıya geldi. Durumu anlamak için hancıya sorduk. Neler oluyor dedik. Hancı şöyle dedi: Sizin develerinize  el koyan kişi Nuşirevan’ın büyük oğlu ile veziridir.

Bunlar bir çete kurmuşlar. Garibanların mallarına el koyuyorlar. Siz ilk gitt iğinizde, mütercim bunu anlamış. Ama sizin sözlerinizi  Nuşirevan’a yanlış tercüme etmiş. Böylece kralın oğlunu ve veziri korumuş. Ben sizinle gidip durumu anlatınca Nuşirevan bu oyunu anladı. Ama neden ayrı kapılardan gidin, dedi, ben de anlayamadım. Hele yarın olsun  anlarız, dedi. Hz. Sad, anlatmaya devam ediyor: ‘‘Ertesi gün ben doğu kapısından çıktım. Kapının çıkışında iki kişinin darağacına asılı olduğunu gördüm.

Halk toplanmış seyrediyordu. Sordum kim bunlar ve suçları ne, diye. Dediler ki, bunlardan biri Nuşirevan’ın büyük oğlu diğeri de  veziridir. Bunlar, buraya gelen iki Arap’ı soymuşlar. Ceza olarak Nuşirevan ikisini de asarak idam etmiştir. Nuşirevan kendi öz oğlunu idam etmişti.

Hz. Ömer’in çıktığı kapıda ise bizim şikayetlerimizi yanlış tercüme ederek, kralın oğlunu korumaya çalışan kişinin asılı olduğunu gördük.

İşte Hz. Ömer senin eline verdiği deri parçasının üzerine Bilesin ki, ben Nuşirevan’dan daha az adil değilim, sözüyle bana bunu  hatırlatıyor. Halkına zulmedersen seni darağacına çekerim diyor.

Senin gözyaşlarına bakmam, tıpkı Nuşirevan’ın öz oğlunun gözyaşına bakmadığı gibi. Şimdi anladın mı neden benim benzim  sarardı?’’

Bu hadiseyi bire bir yaşayan Yahudi vatandaş, hem arsasını hibe ett i ve hem de İslam’a girdi.

Fazla söze gerek var mı? Hayır. Bir yerlere adam seçerken, birilerine yetki verirken, kul hakkı söz konusu olduğunda, ceza ve mükafat  dağıtırken, acaba Hz. Ömer gibi kılı kırk yarabiliyor muyuz? Sözüm elbett e sadece yetkililere değil, herkese ama başta  kendi nefsim olmak üzere herkese. (Nihat Haripoğlu’nun köşe yasısından)