04.09.2013 15:52

Genel

2885

Ben cümle mühendisi, Sen kaçak avcı,

O, benciliyete yenik düşmüş ısrarkeş

(Sagopa Kajmer)

Bu yıl Çin de Fare yılıymış kime ne? Biz UNESCO’nun dediğine bakarız. Bu yılı UNESCO Kaşgarlı Mahmut yılı ilan etti. Ortaokul yıllarında hababam sınıfındaki kel Mahmut’la karıştırdığımız bu büyük insan Dîvânü Lugati’t-Türk’ün yazarıdır. Dîvânü Lugati’t-Türk, dilimizde yazılmış ilk sözlüktür. UNESCO durup dururken niye Kaşgarlı Mahmut yılı ilan etti demeyin. Kaşgarlı Mahmut’un doğum yılı 1008, yani bundan tam bin yıl öncesi. Hani sorulur ya 1000 yıl geçti ne değişti diye. Biz de sorduk kendimize 1000 yıl sonra ne değişti?

Değişen birçok şey var elbette ama değişmeyen şeyler de var. Hala sözlük yazmaya çalışıyoruz mesela.

— Kim çalışıyor?

— Gençler.

— Nerede?

— Ekşi Sözlük, Anti Ekşi Sözlük, Uludağ Sözlük, İTÜ Sözlük, Ezik Sözlük, Otomatik Portakal, Vampircik, Limon Sözlük, Zamane Sözlük, Korsan sözlük, İslami sözlük, Beyaz Sözlük ve daha nicelerinde…

— Niye kardeşim bu kadar sözlük bir tanesi neyinize yetmiyor?

— Kardeşim biz kendimizi tanımlıyoruz kendimizi ifade etmenin savaşını veriyoruz. Bu savaşı vermezsek birileri bizim yerimize tanımlıyor her şeyi.

Hadi tanımla o zaman Genç nedir mesela?

— Genç: Hayattaki hayal kırıklıklarını en yoğun yaşayandır. Metrekareye 20lt hayal kırıklığı düşer bu dönemde. Daha sonra onlarla yaşamayı öğrenirsin ve artik gençliğin tadını çıkartırım dersin, bu kez de gençlik gitmiştir. Yok, yani etrafımdakilerden biliyorum ben, yoksa haala boğuşuyorum hayal kırıklıklarıyla. (Ekşi sözlük)

— Peki, bu gençler ne yer ne içer ne izlerler?

— Gençler “Aç mısın tok musun” yarışmasını izler o yüzden bir şey yiyemezler

— O ne yarışması öyle?

— “Var mısın yok musun” yarışmasına alternatif yarışmadır. “20 numaralı tencereyi açtırmasan çok iyiydi. Istakozu kaybettin. Şimdi Hamdi Bey`in pilav üstü kuru teklifine aç mısın tok musun?”

“Hamdi Bey`e teşekkür ediyorum ama tenceremi merak ediyorum. Tokum Acun Bey.” gibi “Var mısın yok musun” yarışmasına alternatif diyalogların geçtiği yarışmadır (Uludağ Sözlük) — Peki, bu gençler ne okurlar? — Yabancı dilde kitap okurlar yabancı dilde rüya görürler(Korsan Sözlük)

— Kim okutturuyor bu kitapları?

— Asım Gültekin

O kim?

— Kitap okumazsanız hakkımı helal etmem diyen, adam gibi adam. (Ekşi sözlük)

— Peki, sen en son kimin kitabını okudun bakalım?

— Murat Menteş’in Dublörün Dilemma‘sını okudum

— Hım Murat Menteş’i ben de severim. Ziyadesiyle mütevazı bir insan, yani sen o kadar aş coş, sonra gel Pertevniyal Lisesine, ergen veletlere Yusuf kıssasını, Köroğlu’nu Karacoğlan’ı anlat, Osmanlıda esnaf etiğinden dem vur, harikulade bir insan, deli bir abi... Yani hepimiz onu örnek almalıyız, valla bak abartmıyorum, Murat Menteş enstitüsü kurulmalı, bu adam nasıl böyle aştı, coştu diye araştırmalıyız. (İtü sözlük)

— Tabi araştırmalıyız da efsane yazarlar da var bu sözlüklerde. Mesela sen Qazaq’ı bilir misin?

— Uçurulduktan sonra geri dönmeyi başaran sözlüğün takip edilesi yazarlarından değil mi? (Ekşi sözlük)

— Canım, orasını herkes bilir gerçekte Qazaq’ın kim olduğunu biliyor musun?

— Gerçek Hayat dergisi yazarlarında Jerfi Qazaq değil mi işte?

— Evet, de o müstearı sonuçta ben asıl adını sordum?

— Peki, araştırayım bakalım kimmiş.

— Senin daha çok araştıracağın şey var bunların hiçbiri normal sözlüklerde yazmaz işte.

— İyi güzel de sen çakma yazarlık yapıyorsun?

— Nasıl Yani?

— Kendin bir şey yazmayıp doldurdun yine bu sayfayı. Senin gibilere çakma yazar denir yani resmi olarak yazarlık görevi üstlenen fakat özgün bir şeyler yazamayan asıl görevi copy paste klanını yönetmek olan yazardır. (Limon sözlük)

—Al işte sen de çakma yazarlık yaptın... :)

— Sen gül bakalım ben de pek yakında kendi sözlüğümü kurup senin adına binlerce “entry” yazacağım ve sözlüğüm “youtube”dan bile daha çok kapatılacak. Ben bıkmak bilmeden hakkında “entry” yazacağım. Seni sevmeyen bütün “suser”ları toplayacağım.

— Hadi bakalım klavyenden geleni ardına koyma… Ama şunları da unutma e-sözlük kültürü fastfoodlara benzer hızlıdır doyurucudur ama sağlıklı değildir. İnsanlar e-sözlükleri doğrudan bilgi edinmektense, farklı insanların bir konuda düşündüklerini öğrenmek için kullanır. E-sözlüklerde (t)üretilen sözcükler, cümleler halkın arasında daha çabuk yayılır ve kullanımı daha kolaydır. E-sözlüklerin dengelemesi gereken iki konu var: İlki spekülasyon yani yeterince bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak, fikir geliştirmek. İnsanlara bu hakkı vermezsen eğlenemezler, ama bunun dozajı arttıkça okumaya değer konular, yazılar azalır. Diğer konu; bilgi yığınları içinde kaybolmanı önleyecek, özetleyici, yönlendirici, tecrübeye dayalı nitelikli bilgilere ulaşma sorunu. E -sözlüklerin en cazip yanı, bu tarz bilgiyi doğrudan veren ya da ulaşmanı kolaylaştıracak "Sağlam entry"ler barındırması

Not: “Sözlükçü milletiz” yazısının yazarı da bu aylık telif haklarını Michael Jackson’a devretmiştir. Bu yazıyı kaynak belirtmeden forumlarda mail gruplarında bloglarda Genç gönüllü faaliyetlerinde kopi pest yapanlar pespayedir, hemzemindir, düz ovacıdır, Hıncal’dır, Uluç’tur. ;) (Bu da Ekşi sözlükten alıntı ama çaktırmayın :)

Bidaha not: Yazıya fikri katkılarından ötürü Ayşegül Genç ve Ahmet Akyol’a teşekkür ederim

En son not: Gençsözlük pek yakında aramızda…