25.07.2013 14:04

Genel

2669

Esra Rana

Biraz kekeler gibi hatta hapşırmaya yeltenir gibi duruyor farkındayım. Maksat “Hoax”ı dile getirmek. Hoax, Mintax’ın yeni sürümü. Fakat ufak bir hata yüzünden temizlemek şöyle dursun yığın halinde kirletiyor e-posta kutularımızı.

Kuzenim geçenlerde soruyor. “Bu sene tatil bizden” diyorlar, ne dersin açayım mı maili? Aman, tanımadığın insanlardan gelen mailleri sakın açma. Peki tamam.

İyi de ya tanıdığı insanlardan gelen mailler ne olacak? Maalesef artık onları da süzgeçten geçirmemiz gerekiyor. Çünkü bu internet alemi taş atmanın pek de cazip olduğu bir kuyu. Biri bir taş atıyor ve hadi bakalım, hep beraber, siz de eksik kalmayın derken zincirin bir halkası oluveriyorsunuz.

İşte mail kutumuzun aşina isimlerle taşlanmasının adı Hoax. Hoax aldatma, kandırmaca, sahtekarlık gibi anlamlara geliyor. Aslında kısaca “asparagas habe”r ya da “internetin hurafe haberleri” de diyebiliriz hoax için. Hoax, yukarı köyde bir yalan uydurup, aşağı köyde yalana inanılmasının sanal biçimi. Az sonra örneklerini verince siz de hoax’lara hiç yabancı olmadığınızı hemen fark edeceksiniz.

Bill Gates’in servetini dağıtması, MSN’nin paralı olması, bazı yoğurtlarda çocukların sağlığına zarar veren maddelerin (hangi madde) bulunduğu, annesi Kur’an okurken müziği kısmayan kızın başına gelenler, dev insan iskeleti, x kuruluşuna yardım listeleri, yalnız başınıza kalp krizi geçirirseniz yapmanız gerekenler, kan anonsları vs. vs.

Hoax’lar tamamen uydurma olabileceği gibi kısmen uydurma da olabiliyor. Böylesi herhalde daha tehlikeli. Ya da mesajdaki mevzunun güncelliği çoktan geçmiş olabiliyor.

Merhamet, korku, endişe, şüphe gibi duygularınıza yenik düşmeden önce e-postanızın hoax olup olmadığını anlamanın yolları var. İyi bir hoax’ın ilk belirleyicisi e-postanın size forward olarak size gönderilmesidir. İkinci en önemli belirleyici de mesajın şu cümlelerle bitiyor olmasıdır: bu maili tanıdıklarınıza gönderin, bu maili ne kadar çok kişiye gönderirseniz…. lütfen silmeyin forward edin, hala iyilik yapmak istiyorsanız lütfen yakınlarınıza iletin, bu mesajı ilet canımı ye.

Ayrıca "İstanbul`da falancanın başına gelmiş" türünden kontrolü yapılamayacak isimler, sahte otoritenin sesi, "CNN’de yayınlandı" yada "Microsoft uyarıyor" türünden normalde virüs uyarısı yapmayan şirketlerin sözlerini içermesi de hoax’lara özel. (Gerçek virus/worm uyarıları için www.symantec.com yada www.mcafee.com’a bakabilirsiniz.)

Bir de bu hoax’lardan sıkılan birinin kaleme aldığı fakat yine bir spam/forward maile dönüşen güzel bir ileti var. “Bana forward mail yollamayın” başlığı ile onlarca kişiye forward edilen mailden birkaç cümle ödün-çalalım:

Bana zincir mektup (chain letters) gönderen tüm dost ve arkadaşlarıma teşekkür ederim. Sayenizde AIDS virüsü taşıyacak iğneler popoma batacak korkusuyla sinemaya gidemez oldum.

Marketlerde yaşlı kadınlar beni kandırıp parfüm koklatacağım diye bayıltıp kaçırırlar kokusuyla ya markete gitmiyorum ya da yaşlı kadınlara asla yardim etmiyorum.

Telefon hattımı kullanıp bana borç takarlar korkusuyla telefona bile cevap veremiyorum.

İçeceğime ilaç koyup beni uyutup organlarımı çalar ve buz dolu küvetin içinde uyanırsam diye bana yaklaşanları tersliyorum.

Mail listesine katılırsam alacağım söylenen para, bilgisayar, cep telefonuya da gezileri beklemekten evden dışarı çıkamaz oldum.

Bu maili forward etmedim, başıma neler gelecek diye korkuyla beklemekten ruh sağlığımı kaybettim. Şimdi eğer bu maili 60 saniye içinde 1234 kişiye yollamazsan…

Sırf hoax mailleri arşivlemek için kurulmuş siteler var. İnsanlarda ne hayal gücü var, görmek için ziyaret edilebilir. (http://hoaxbusters.ciac.org http://www.symantec.com/avcenter/hoax.html http://www.hoaxbuster.com http://vil.mcafee.com/hoax.asp)

İşte böyle. Siz yine de sinemalara ve koltuklarına dikkat edin, asitli içeceklerden uzak durun, fallara, falcılara inanmayın, yardımı elinizle yapın ve bir haberin aslını araştırmadan ona inanmayın. Malum olduğu üzere fasık (hoax) bir haber getirdiği zaman araştırmak icap eder ve Müslüman bir delikten iki kere ısırılmaz.

Ve son olarak sizden bir rica. Eğer bu yazıyı beğendiyseniz ve başkalarınıza da yardımı dokunabilir diyorsanız bütün arkadaşlarınıza okutunuz ve hatta dergiden edinmelerini sağlayınız. ;)

1000 kişiye gönderirseniz, microsoft/disney/ibm/falanca size bedava bir tatil/uçak/yazılım/vs. gönderecek! (Halbuki e-mail sayacak bir teknoloji dünyada yok)

Bu mektubu 10 kişiye göndermezseniz suratınızda sivilceler çıkar/başınıza kötü şeyler gelir/köpeğiniz evden kaçar/vs! (Eskiden postayla gelirdi saadet zinciri mesajları. Şimdi modern teknolojiye geçtiler)

Aspartame de kanser yapar! (Hayır ama sakarin, normal dozun 3000 misli verildiğinde farelerde kanser yapmış hakkaten. Ama o kadar sakarin içerseniz herhalde kanser yerine başka birşeyden ölürsünüz!)

Neiman-Marcus Kurabiyesi! (Neumann-Marcus sitesi yalanlıyor. Ama tarif lezzetli!)

Ha, Helyum da kanser yapar! (Hayır ama gazı içinize çekerseniz, bir süre donald duck gibi konuşabilirsiniz. Deneyin matraktır !)

Windows aletinizde virus var; hemen sulfnbk.exe dosyasını silin! (Onu silin, windows gümlesin. Aslında bir sistem dosyasının ismi)

"Bu e-mail size şans getirmesi için gönderilmiştir." (Peki, teşekkür ederim. Hem bilgisayar hem batıl itikat aynı anda olabilir mi? )