09.07.2013 14:49

Kitap

4108

Ali Görkem Userin

Gerek inanç ve felsefe bağlamında ve gerekse yaşayış alanında sürekli kafamıza takılan, üstünde ne kadar düşünsek de bir türlü içinden çıkamadığımız bir kavramdır vicdan. Buna rağmen vicdanın Kur’anî temelleri üstünde bugüne kadar pek de durulmamış. Oysa vicdanla iman arasında hayatî denebilecek türde zorunlu bir ilişki olduğu tartışılmaz bir gerçek. Bu ilginç çalışma da, vicdanın sözlük ve ıstılah anlamından başladıktan sonra çeşitli dinlerdeki ve felsefi akımlardaki anlam ve önemine değinerek açılıyor. Daha sonra ise, fıtrat, nefs, kalb, sadr, akıl, şuur ve takva gibi Kur’an’da vicdanla alakalı olarak kullanılan kavramların açıklamaları yapılıyor. Kitabın en önemli kısmı ise, “Kur’an Işığında Vicdan ve Değeri” başlıklı ikinci bölümü. Kitap, her ne kadar akademik bir çalışma olsa ve bol dipnot içerse de, konuyu çok fazla boğmadan işliyor. Bu nedenle dipnot ve kaynaklara takılmadan rahat rahat okumak da mümkün. Vicdanı yok sayan çeşitli görüşler de bulunmakla birlikte, çoğunluk âlim ve düşünür vicdanın bize doğuştan verilen bir ilahi yetenek olduğunu fakat bunun aile, inanç, eğitim, tecrübe, sosyo-kültürel şartlar ve benzeri etkenlerle gelişip değiştiğini, üstü küllense bile asla yok olmayacağını kabul etmektedir. İnsanın kendini ve yaptıklarını doğru değerlendirmesi için vicdan üstüne özellikle Kur’an’ın uyarı ve bilgilendirmelerine kulak kesilmesi şart. Ve çağın çoraklığında en sık anımsatılması gereken bir temel terazi olarak vicdan hâlâ önemini koruyor.

(Kur’an Açısından Vicdan ve Değeri, Musa Bilgiz, Beyan Yayınları, İnceleme)