14.05.2013 14:34

Genel

3960

İbrahim Refik

Çoğumuz sömürgeci Batı ülkelerindeki köleliğin kaldırılışını `insan hakları` gibi insanî bir sebepten dolayı olduğunu düşünürüz. Oysa tarihi bilgilerimiz bize, Batı`da köleliğin kaldırılış sebebinin, temelde insanî değil, iktisadî olduğunu söylüyor.

ABD`de kölelik 1863 yılında yasaklandı. Sanayi yönünden çok gelişmiş olan Amerika Birleşik Devletleri`nin kuzey kesimi iyice makineleştiği için artık köleye ihtiyacı kalmamıştı; çünkü köle çalıştırmak ekonomik olmaktan çıkmıştı. Buna karşılık kıtanın güney kesiminde tarıma dayalı, kol gücünü gerektiren ekonomi hakimdi. Böylece köleliği kaldıran Kuzeyliler, köleliği destekleyen güneyde açlığın başlamasına sebep oldu. Ve bu aynı zamanda Amerikan İç Savaşı`nın da başlangıcını teşkil etti. İngiltere için de durum aynıdır. 1760`larda sanayileşmeye başlayan İngiltere 1800`lerin başlarında kol gücüne ihtiyacı azaldığı için köleler ekonomik olmaktan çıkmış ve köleliği kaldırmıştır.