
Hazret-i Âişe -radıyallâhu anhâ- vâlidemiz şöyle der:
“Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, Allah yolunda savaşma hâli dışında, ne bir kadına ne de bir hizmetçiye, kısacası hiç kimseye el kaldırmadı. Kendisine fenâlık yapan kimseden de intikam almadı. Yalnız Allâh’ın yasak ettiği şeyler çiğnenince, o yasağı çiğneyenden Allâh adına intikam alırdı.” (Müslim, Fedâil, 79; Ebû Dâvûd, Edeb, 4; İbn-i Mâce, Nikâh, 51)
#
Bir bedevî iki deveyle birlikte Mescid-i Nebevî’ye geldi. Rasûl-i Ekrem Efendimiz’in hırkasını sertçe çekti. Hırkanın kenarı Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in boynunu incitti. Daha sonra bedevî, develeri göstererek:
“–Muhammed! Şu iki deveme yiyecek yükle! Bana ne kendi malından ne de babanın malından veriyorsun!” dedi. Bunun üzerine Rasûl-i Ekrem -sallâllâhu aleyhi ve sellem- üç defâ: “–Hayır, kendi malımdan vermiyorum, böyle bir düşünceden Allâh’a sığınırım. Ama boynumu incitmene karşılık kısas yapmadıkça develerini yüklemem.” dedi. Bedevî:
“–Hayır, vallâhi kısas yaptırmam!” dedi. Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şartını üç defâ tekrarladı. Fakat bedevî her defâsında kısas yaptırmayacağını söyledi. Bunu duyan sahâbîler ayağa fırladılar. Ashâb-ı kirâmın bedevîyi yaka paça dışarı atmasından çekinen Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- onlara:
“–Sözümü duyanların, ben izin verene kadar yerinden ayrılmamasını istiyorum.” buyurdu. Orada bulunan bir sahâbîye, develerden birine arpa, ötekine hurma yüklemesini emretti. Sonra da sahâbîlerine:
“–Allâh’ın bereketiyle dağılın!” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Edeb, 1/4775; Nesâî, Kasâme, 24; İbn-i Mâce, Libâs, 1)
#
Allah Rasûlü’nün amcaoğlu Ebû Süfyân bin Hâris, nübüvvetten evvel Peygamber Efendimiz’in dostu idi. Nübüvvetten sonra ise, azılı bir düşman kesilerek O’na hicviyeler yazdı. Peygamber şâiri Hassan bin Sâbit -radıyallâhu anh- da, bu hicviyelere cevap verirdi. Sonradan Ebû Süfyân, bu yaptıklarına pişman oldu. Medîne-i Münevvere’ye doğru yola çıktı. Yolda Mekke fethine gelen Allah Rasûlü’ne rastladı. Peygamber Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, Ebû Süfyân’ın yüzüne bakmadı. Ebû Süfyân, çok müteessir oldu. Hazret-i Ali -radıyallâhu anh-’ın öğrettiği:
“Allâh’a andolsun ki, hakîkaten Allah Sen’i bize üstün kılmıştır. Gerçekten biz (size yaptıklarımızda) hatâya düşmüşüz.” (Yûsuf, 91) âyeti ile özür diledi.
Merhamet ve şefkat ummânı olan Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- de:
“(Eski yaptıklarınız sebebiyle) bugün size hiçbir başa kakma ve ayıplama yoktur. Allah sizi bağışlasın! O merhametlilerin en merhametlisidir.” (Yûsuf, 92) âyet-i kerîmesini okuyarak, onun ve diğerlerinin eski ayıplarını affetti.
Ebû Süfyân, müslüman olduktan sonra utancından başını kaldırıp Fahr-i Kâinât Efendimiz’in yüzüne bakamazdı. (Vâkıdî, II, 810-811; İbn-i Hişâm, IV, 20-24; İbn-i Abdilber, IV, 1674)
#
Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Mekke’yi fethettikten sonra Kâbe’de toplanmış olan halka:
“–Ey Kureyş topluluğu! Şimdi benim, sizin hakkınızda ne yapacağımı sanırsınız?” diye sordu. Kureyşliler:
“–Biz Sen’in hayır ve iyilik yapacağını umarak; «Hayır yapacaksın!» deriz. Sen, kerem ve iyilik sâhibi bir kardeşsin! Kerem ve iyilik sâhibi bir kardeş oğlusun!..” dediler. Bunun üzerine Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:
“–Ben de Hazret-i Yûsuf’un kardeşlerine dediği gibi; «…Size bugün (eski yaptıklarınız sebebiyle) hiçbir başa kakma ve ayıplama yok! Allah sizi affetsin! Şüphesiz O, merhametlilerin en merhametlisidir.»1 diyorum. Haydi gidiniz, artık serbestsiniz!” buyurdu.
Bir diğer hitâbında da:
“–Bugün merhamet günüdür. Bugün Allâh’ın, Kureyşlileri İslâm ile güçlendirip üstün kılacağı bir gündür.” buyurdu.
Bunun neticesinde, fetihten önce birçok müslümanın malına ve canına kıymış olan kimseler bile hidâyet şerefine erdiler. Allah Teâlâ, Kureyş müşriklerini Rasûlü’nün eline düşürdüğü ve O’na boyun eğdirdiği hâlde Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- onları affetti ve serbest bıraktı. Bu sebeple Mekkelilere “Tulekâ”, yâni “Âzâd edilenler” adı verildi.2
1- Yûsuf, 92.
2- Bkz. İbn-i Hişâm, IV, 32; Vâkıdî, II, 835; İbn-i Sa’d, II, 142-143.