Hanife Çetinkaya
Yaprak değince insanın aklına ona verilen sanat gereği ve varlığına sebepler dairesinde anlam katan fotosentez gelir. Öyle ya yaratılan hiçbir şey anlamsız ve amaçsız olmadığı gibi onun da varlığının bir hikmeti var.
İnsanlar da bu sanat eserinden esinlenmiş olacak ki ürettikleri yapay yaprakla farklı bir fotosentez şekli geliştirdiler. Bu yaprak bildiğimiz yapraklardan işlevsel olarak biraz daha farklı. Diğerleri gibi güneş ışığı ve su kullanıyor. Ama karbonhidrat değil enerji üretiyor. ABD’nin prestijli üniversitesi Massachusetts Institute of Technology (MIT) profesörü Daniel Nocera liderliğindeki araştırmacılar ürettikleri yapay yaprak ile su ve Güneş ışığını kullanarak hidrojen ve oksijen üretmeyi başardılar.
’Her iki tarafında değişik katalitik malzemelerle üretilmiş silisyumdan güneş hücresi bulunan bu yaprak, çalışması için hiçbir dış bağlantı ya da elektrik devresi gerektirmiyor.’ Kısacası sadece güneş ışığı ve suyun olması yeterli oluyor. Su dolu kabın içine bırakılan yapay yaprak güneş ışığına maruz kalması ile hızlı bir şekilde bir tarafından hidrojen diğer tarafından oksijen kabarcıklarının çıkışı meydana geliyor.
Yaprağın iki yüzünü ayıracak şekilde hazırlanmış bir kaba konulması halinde ise bu çıkan hidrojen ve oksijen kabarcıklarının ayrı ayrı depolanabildiği ve yakıt pillerinde depolanan bu kabarcıkların ihtiyaç halinde tekrardan suda birleşmesi sağlanarak enerji üretiminde kullanılabileceği belirtiliyor.
İlerleyen dönemlerde bu çalışmaların daha da geliştirilerek evlerin çatılarının bu yapraklar ile kaplanması ve bu şekilde enerji üretilmesi düşünülmekte. İnsanın aklına böyle tükenmeyen bir enerji kaynağı yaratılmış iken, Petrol gibi tükenebilir kaynaklardan enerji üretilmesi israfmış gibi geliyor. Bu şekilde bir sanat eseri hizmetimize sunulmuş ise bu sanat eserinden faydalanmak için elimizdeki imkânlar en doğru şekilde geliştirilip en doğru şekilde kullanılmalı. Yani tükenmeyen enerji kaynaklarının kullanımının geliştirilmesi, tükenebilir enerji kaynaklarına göre daha yararlı olabilir.
Kaynak: David L. Chandler. ‘Artificial leaf’ makes fuel from sunlight. MIT News Office. September 30, 2011