Hava aydınlıkken gökyüzüne baktığımızda ışıldayan güneşi görürüz. Hava bulutluysa saklanır güneş, sadece sarımtırak bir fener ışığı görünür bulutların ardından. Güneşimizi kapatan beyaz, pofuduk bulutlarda su buharı bulunur. Gökyüzünün deniz gibi olması sadece maviliğinden değil, denizin parçasını içinde taşımasındandır.

 

Havadaki su buharlarını soğuk bir ortama maruz bırakırsak (0⁰C altında bir soğukluk bu, gerçekten soğuk yani) ve yoğunlaştırırsak buz kristalleri oluşur. Bu buz kristalleri mini mini altıgen şekilleriyle havada süzülür ve diğerlerini kendilerine çeker. Böyle böyle karmaşık kar taneleri haline gelir. Kar taneleri sonunda yere inmeye karar verince de kar yağışı olur. Her kar tanesi benzersizdir, doğanın güzelliğidir bu (1).  

 

Kristaller güneş ışınlarını tamamen yansıttığı için beyazdır. Tabii atmosfere saldığımız kirleticilerin rengine göre sarı ve kırmızıya dönüşebilirler. Bu da insanlığın doğanın hediyesine karşılığıdır.

 

Türkiye, ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır ve Akdeniz havzasında bulunur. Bu coğrafya bilgisinin nedeni bulunduğumuz iklim kuşağının özellikleri ve coğrafi konumun etkisiyle doğa harikasına, kar yağışına tanık olma şansına erişmemizdir. Ülkemizin sahip olduğu yer şekilleri, denizlere konum, hava kütleleri nedeniyle karın yağma ve yerde kalma süresi, daimi kar sınırı bölgelere ve illere göre farklılık gösterir. Bu da her bölge ve ilin doğa harikasına belirli farklı sürelerde tanıklık etmesine yol açar (2). Ancak bu tanıklık süreleri iklim krizi nedeniyle değişti ve bu değişiklikler değişmeye devam edecek. 

 

Kar yağışı ne yazık ki 1980’den beri dünyanın her yerinde azalma gösteriyor. Bu azalmanın nedenleri; ısı adaları ve iklim krizi (3) … Isı adaları hızlı şehirleşmenin, yani betonun sonucunda ortaya çıktı. Bu şehirleşmeleri besleyecek kaynağı üretmek ve tüketmek için sanayileşme arttı. Havaya, toprağa ve suya artan şekilde kirleticiler bırakıldı. Ve bu kirleticiler dünyanın iklim dengesini değiştirip iklim krizine yol açtı. Yani tek neden var, o da insanlar.

 

Kış mevsimi olarak geçen aralık-ocak-şubat ayları karın yağması için gerekli sıcaklık ve hava koşullarına sahip. Ancak iklim krizi nedeniyle sıcaklık ve yağış normalleri değişti. Bu da mevsimlerin iklim özelliklerinin farklılaşmasına yol açtı.

 

Türkiye, 2020-21 kış döneminde son 50 senenin en sıcak üçüncü kış mevsimini yaşadı. Uzun yıllar ölçülen ortalama sıcaklık 3,6 derece iken bu dönemde 2,6 artarak 6,2 dereceye yükseldi. Ki en sıcak kış mevsimi 2010 yılında ölçülmüştü (4).

 

Dünya genelinde ısı adaları ve iklim krizi nedeniyle 1980’den beri azalmaya başlayan kar yağışı, ülkemizde de doğal halinden farklı bir hale büründü. 

 

Kar yağışlı gün sayısının ve karın yerde kaldığı sürenin az olduğu yerlerde bile kar yağışı görüldü. Kar yağışının ender olarak görüldüğü Ege ve Akdeniz kıyılarında kar yağışlı gün sayısı ve karın yerde kalma süresi artış gösterdi.

 

Aralık ayında kar anca yüksek kesimlere ve doğu bölgelerde yağmaya başladı. Ocak ayına kadar kar yağışı pek olmuyor. Ocak sonu şubat başı başlayan kar yağışı dönemi mart ayında da devam ediyor. Aralıkta yağmayan kar nisanda yağıyor artık.

 

Sanayi ve beton şehirlerinin yarattığı ısı adacıkları içinde yaşıyoruz. Kar yerine kül yağıyor neredeyse. Sanayi bacaları yanardağ ağzı gibi. Çamur yağıyor neredeyse. Cıvık cıvık, yapışkan... Bembeyaz değil artık, sarılı, kırmızılı...