Herhangi bir okula gitmeden kendi kendisine bir alanda uzmanlaşmak olan otodidakt sözcüğü, ilk olarak İbn Tüfeyl`in Hayy b. Yakzan romanının latince çevirisinde görülür. Edward Pococke, bu romanı "Philosophus Autodidactus" yani "kendi kendini eğitmiş filozof" adında yayımlar. Hayy, bilindiği üzere hiçbir eğitim almadan ruhun bilgisine, kainatın yaratılış sırlarına ve en önemlisi `öz` dediği Allah`ın bilgisine ulaşır. Absal ile karşılaştıktan sonra da vahyi tanır ve gördüğü hakikatlerin doğruluğunu teyit eder. İşte otodidaktlar böyledir. Kendi kendilerine hiçbir sisteme bağlı olmadan, bir alanda derinleşirler, uzmanlaşırlar, her yerden bilgi edinirler, ve arkadaşlarından, okuldan, uzmanlardan da rehberlik alırlar. 

 

Otodidaktlar sınırsız bir öğrenme isteği içerisindedirler. Onları hiçbir şey yavaşlatmaz ya da öğrenmekten, gelişmekten alıkoyamaz. Özellikle sanat alanında daha aktif yer alırlar. Diğer örnekleri ise sufilerde görülür.  Baktığımızda hiçbir okul mektep görmemiş olan sufiler, zahir ve batın olarak kendilerini geliştirerek sayısız eserlere imza atan isimlerdir.

 

Pandemi nedeniyle evlerimize kapanmamızın ardından, kütüphaneler arşivlerini online olarak açtı, müzeler 360 derece gezilebilecek görüntülerini yayınladı, dergiler ücretsiz pdf’ler halinde sayılarını abonelerine ve abone olmayan kişilere ulaştırdı. STK`lar, dernekler, İnstagram, Facebook, YouTube, Twitter gibi sosyal medya araçlarından canlı yayınlar ile halka ulaştı. Bir diğer faydası ise alanında uzman birçok üniversite hocasının YouTube gibi mecralarda görünmesi oldu. Bu sayede yalnızca bağlı oldukları üniversitenin öğrencileri değil diğer üniversite öğrencileri ve üniversite okumayan gençlerde faydalanmış oldu. Her gün çeşit çeşit programlar nedeniyle çoğu kişi hangisini dinleyeceğini şaşırmış olsa da bu süreçten en çok faydalananlar ise otodidaktlar oldu.

 

Ufuk Tarhan Martı Dergisi`ndeki yazısında bu yüzyılı "otodidaktlar çağı" olarak nitelemişti. 2020 resmen otodidaktlar yılı oldu. Gönüllü veya değil 1. sınıftan tutun üniversite son sınıfa kadar hepimiz bir şekilde otodidakt olduk. Sadece sanat vb. alanlarda değil, tıp, astronomi öğrencileri de bu süreç nedeniyle kendi kendilerine bu ilimleri öğrenmek zorunda kaldı. 

 

Komplo teorileri sunan birçok kişi eğitimin artık bu şekilde devam edeceğini söylüyor. Gerçek otodidaklar bu eğitim modelinden en çok faydayı elde edecek olanlar olsa da bir öğretmen yardımı olmadan öğrenemeyenler için ise tam bir sorun haline gelecek gibi gözüküyor. Pandemi bittiğinde bu sürecin zararları ve faydaları kendisini daha net gösterecektir.