Bülent Ata
Senaryomuzun geçtiği şimdiki zamanı yazabilmek için karakterimizin geçmişini hatta geleceğini bilmek zorundayız. Karakterimiz geçmişte kimle ne yaptı? Gelecekte nereye gidecek kiminle ne yapacak? Bu soruların cevaplarını bilmeliyiz. Böylece karakterlerimiz hakkında bileceğimiz her detay gerektiğinde kullanılmak üzere elimizin altında olacaktır.
Diyalog yazımı çok yazarak ve farklı karakterlerin nasıl konuşabileceği gözlemlenerek geliştirilebilecek bir mesele. Bir alıştırma olarak size rastgele verilen cümlelerin içinde geçtiği bir diyalog yazmanız istenebilir. Örneğin: Sırasıyla aşağıdaki cümleleri iki belki üç kişinin konuşmaları içinde kullanarak bir diyalog yazmayı deneyebilirsiniz. Çok değil 7-8 replikten oluşan bir diyalog yazsanız kafi.
1- “Annenin haberi var mı?”
2- “Kimsenin bunu söylemeye hakkı yok”
3- “Bence bu kadar yeterli”
Bu cümlelerin içinde geçeceği iki kişinin konuşmalarını diyalog halinde yazarken elbette farklı cümleler de kullanarak diyaloğu zenginleştirmeniz mümkün. Bu şekilde rastgele seçilmiş kitap, gazete cümlelerini içinde kullanacağınız diyaloglar yazabilirsiniz. Bir örnek daha verelim. Bu cümleleri de yazacağınız iki-üç kişinin diyaloglarına yedirerek yazmaya çalışabilirsiniz.
1- “Kimi kimsesi yok mu bu adamın?”
2- “Okulu tadilata almışlar”
3- “Ödemeyi henüz yapmamışlar”
Senaryo yazımda hep bir matematikten bahsedilir. Aslında senaryo yazımı bir inşaattır. Bir inşaatta nasıl demir, çimento, tuğla kullanılıyorsa senaryo inşaatında da kullanılan yapı malzemeleri vardır. Senaryonun yaslandığı hikaye ve karakterlerin arka planı bu malzemelerden oluşur. Buna Alt Metin de diyebiliriz.
Örneğin karakterlerimizin kullandığı dil, giydiği kostüm, kullandığı objeleri ve detaylarını bilmek zorundayız.
Daha önce yazmak istediğimiz bir karakter üzerinde sorular sorarak çalışmıştık. Şimdi bu karakter için bir CV hazırlayalım. Diyelim ki karakterimiz 40 yaşında bir erkek olsun. İsmi Hasan olsun. Karakterimiz için bir öz yaşam öyküsü yazmalıyız. Bunun için pratik olarak şunu yapabiliriz. Karakterimizin hayatında belirleyici olmuş 30 temel olay belirleyelim. Doğduğu günden bugüne kronolojik olarak bu 30 maddeyi bir-iki cümle halinde yazalım. Örneğin:
1- 1978 yılında Kayseri’de altı çocuklu Demircioğlu ailesinin yedinci çocuğu olarak dünyaya geldi.
2- 1982 yılında babası iflas etti. Aile her şeye yeniden başlamak üzere İstanbul’a göçme kararı aldı.
3- 1986 Küçük Hasan babasının işyerinde bir kaza sonucu sağ kolundan yaralandı ve kolunu kaybetti.
Bu şekilde otuz maddeyi yazıp tamamladığımızda karakterimizin geçmişine dair elimizde önemli ipuçları olacak. Buradan hareketle karakterimiz için yeni bir şimdiki zaman tasarlayabileceğiz. Yaptığımız bu CV hazırlama işlemini yazacağımız her bir karakter için yapmamız ilerde senaryo yazımında çok işimize yarayacaktır. Sadece ana bir-iki karakter için otuz maddede yaptığımız bu çalışmayı diğer yan karakterler için önemli yedi-sekiz maddede sınırlandırabiliriz. Karakterlerimiz için yazdığımız CV’lerden sonra şunu düşünebiliriz; ortak köşe taşları neler? Bütün karakterlerin bizim ana karakterimizle kesişen ortak maddeleri olacaktır. Bu önemli? Orada ne olmuştu? Ne yaşandı? Ne hissedildi?
Özellikle ana karakter için önemli maddelerden bir-ikisini seçip yarım sayfa, bir sayfa öyküsünü yazmayı deneyelim. Önce ana hikayemizi kabaca yazalım ve bir olay akışı belirleyelim. Bu olay akışında karakterlerimizin geçmiş CV’lerinden gelen maddelerle iyi bağlantılar kurabilmeliyiz. Karakterimiz nereye gidecek? Başına ne gelecek? Bu sorular önemli. Karakteri ona durmadan soru sorarak geliştirebiliriz.
Senaryomuzun geçtiği şimdiki zamanı yazabilmek için karakterimizin geçmişini hatta geleceğini bilmek zorundayız. Karakterimiz geçmişte kimle ne yaptı? Gelecekte nereye gidecek kiminle ne yapacak? Bu soruların cevaplarını bilmeliyiz. Böylece karakterlerimiz hakkında bileceğimiz her detay gerektiğinde kullanılmak üzere elimizin altında olacaktır. Burada önemli olan ana karakterlerin önemidir. Yan karakterlerin ana karakteri ezmesi hakkında senaristler sıklıkla hata yaparlar. Yazarken daha zayıf bir ana karakter çizmemizin sebebi, zayıf diyaloglar ve zayıf eylemler yüklememizde. Buna karşın daha renkli diyaloglar yazılan ve daha etkileyici eylemler yapan yan karakterler, ana karaktere zarar verebilirler. Ne numaran varsa önce ana karakter için kullan. Yan karakterler ana karakteri gölgede bırakmasın.