Fahri Sarrafoğlu
Türkiye son yaşanan gelişmelerin ardından İsrail`e ne tüketici olarak ne de devlet olarak ciddi bir boykot ya da ambargo uygulamazken İsrail yaşanan gelişmelerden sonra Türk mallarına boykot kararı aldı. Ülkenin en büyük ucuz market zinciri Rami Levy, Gazze`ye yardım konvoyundan sonra oluşan tepki nedeniyle artık Türk malları satmayacaklarını açıkladı.
İsrail`in Gazze`ye dönük amansız kuşatma ve ambargosu 33 aydır devam ediyor. Ama Türkiye kamuoyu aslında ambargoyu sadece Gazze`ye uygulanan ambargo ile tanımadı. Türkiye tarihinde bilinen ve ses getiren ilk ambargo 1974 Kıbrıs savaşından sonra olmuştu. 60 dolarlık uçak parçasını karaborsadan 600 dolara aldığımız günler oldu. Uluslararası ilişkilerde, siyasal, stratejik ya da ekonomik amaçlarla bir kısım malların, bazı ülkelerce diğerlerine ihracının, satışının ya da naklinin devlet gücü kullanarak yasaklanmasına ambargo deniliyor. Uluslararası ilişkilerde bir yaptırım aracı olarak kullanılan ambargo, özellikle savaş durumlarında önem kazanır. Siyasi ve askeri maksatlı ambargo örnekleri olarak, 1974 Kıbrıs Barış Harekâtından sonra ABD`nin Türkiye`ye askeri malzeme ve teçhizat satışını yasaklaması, son İran-Irak savaşında Suriye`nin Irak petrol boru hattını kesmesi, 1991 ve 1992 yıllarında Irak`ın Kuveyt`i işgal etmesi üzerine Irak`a giriş çıkışın yasaklanması verilebilir. İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD-İngiltere ve Fransa`nın düşmana faydalı olabilecek tarafsız ülke gemilerinin taşıdığı hamuleye el koyması da askeri ambargo uygulamaları arasında sayılabilir.
TÜRKİYE YAPAMADI AMA İSRAİL BOYKOTU BAŞLATTI
Türkiye son yaşanan gelişmelerin ardından İsrail`e ne tüketici olarak ne de devlet olarak ciddi bir boykot ya da ambargo uygulamazken İsrail yaşanan gelişmelerden sonra Türk mallarına boykot kararı aldı.
Ülkenin en büyük ucuz market zinciri Rami Levy, Gazze`ye yardım konvoyundan sonra oluşan tepki nedeniyle artık Türk malları satmayacaklarını açıkladı. Şirket, Türk mallarının çok daha ucuza gelmesine rağmen, İsrail`e düşman bir ülkenin mallarını satmanın ilkelerine aykırı olduğunu iddia etti. Rami Levy`nin hemen ardından, ülkenin ikinci büyük marketler zinciri Mega da, Türkiye`den un ve makarna ithalatını durdurduğunu açıkladı. Mega, kendi markasıyla Türkiye`de un ve makarna ürettiriyordu. Son olarak İsrail`in en büyük süpermarketler zinciri Supersol da, Rami Levy ve Mega`ya katılmayı düşündüklerini bildirdi.
İSRAİL`DE SENDİKALAR BAŞLATTI BİZ DE İSE TIK YOK
İsrail`deki sendikalar yaşanan gemi krizinin ardından, geçtiğimiz hafta Türkiye`nin gösterdiği tepkiye karşılık tüm Türk mallarını boykot etme çağrısı yapmıştı. Sendika liderleri, işçilere verdikleri hediyeleri Türk malları arasından seçmeyeceklerini ifade etmişti. Bu harcamaların geçen yıl 2 milyar Yeni İsrail şekeli (825 milyon TL) bulduğu belirtilmişti. Sendikalar aldıkları boykot kararı kapsamında ayrıca, bir yıl süreyle işçilerini tatil için en çok tercih ettikleri Türkiye`ye göndermeyeceklerini açıklamıştı. TÜRK
TÜKETİCİ DERNEKLERİ SUS-PUS
Türkiye`de henüz İsrail`e karşı ciddi bir yaptırım ve tüketicilerin yönlendirilmesi yok. Tüketiciler bireysel olarak bildikleri ürünleri almamaya gayret ediyorlar o kadar. Genç Dergi olarak Türkiye`de faaliyette bulunan 14 Tüketici Derneği`ne soru yönelttik ama derneklerden boykot konusunda kesin bir cevap gelmedi. İsminin açıklanmasını istemeyen dernek yöneticileri yaptıkları açıklamalarda boykotun hukuki sonuçları olduğunu bundan dolayı cesaret edemeyeceklerini beyan ederek boykot konusunda işin medya ve tüketicinin bilinçli alışveriş yapmasına bağlı olduğunu söylediler.
729 NUMARALI BARKOD`A DİKKAT!
İsrail mallarını boykot çağrısı yapan Tüketicileri Koruma Derneği (TÜKDER) Genel Başkanı Fikri Karagöz, "72 milyonu ve bütün Türk İslam âlemini İsrail mallarını satın almamaya çağırıyorum. Bir ürünün İsrail menşeli olduğunun işareti barkod numarasının 729 olmasıdır" dedi. Karagöz, “Tüketici olarak tepkimizi ortaya koymalıyız. 729 kodlu İsrail mallarını satın almayarak boykotu desteklemeliyiz. Orada insanlık dışı bir olay meydana geldi. Türk vatandaşlarımız hayatını kaybetti. İsrail malları olmadan da yaşayabiliriz. İşadamlarımız ve esnafımız da bu boykota deste vererek İsrail mallarını satmamalı" dedi. Karagöz, derneğe gelen tüketicilere de boykot için davette bulanacaklarını söyledi. Öte yandan İsrail menşeli bazı firmaların da Türkiye`de üretim yapmasından dolayı 869 numaralı barkodu aldığı, tüketicilerin bu konuda hassas davranması gerektiği hatırlatıldı.