08.01.2017 18:21

Fotoğraf

2104

Işık, fotoğrafçının en önemli malzemesidir. Fotoğraf makinenizi tanıdığınız kadar, ışığın nasıl davrandığını da iyi bilmeniz gerekir. Aslında fotoğraf kısaca ışık demek, yani ışığın kullanımı demek. Çünkü ışık olmazsa renk olmaz. Renk ise fotoğrafın kendisidir.

Teknik olarak söylemek gerekirse renk gerçekte ışıktır. Nesnenin üzerine düşen ışığın bir bölümü [belli dalga boyundakiler] nesne tarafından emilir: yansıyan ışık olarak gözümüze gelen ışıklar ise renktir.

Karanlıkta en renkli objeler bile "siyah" görünür. Çünkü renkler karanlıkta varlığını yitirir. Beyaz bir bina, gündüz beyazken gece o binaya hangi renkteki ışığı yansıtırsanız o renk görünür. Binaya kırmızı ışık tutun bina kırmızı, mavi ışık tutun mavi görünür.

Renklerin farklı ışık altında farklı göründüğünü çok iyi biliriz. Mağazaya sözgelimi bir pantolon almaya gittiğimizde ödeme yapmadan önce bir de gün ışığında ürünü görmek isteriz. Buna ihtiyaç duyarız. Tezgâhtardan izin ister, ürünü kapının dışına çıkarmaya çalışırız. Bu davranışlar bilimsel olarak değil belki ama deneyimlerle edinilmiş bilgilerin sonucudur. Çünkü spot ışıklarının altında renkler kendilerini doğru olarak göstermezler. Lacivert bir kumaş spotların altında pekâlâ siyah ya da mor görünebilir. Eve geldiğimizde ummadığınız bir renkle karşılaşabiliriz. Işık bir cismi farklı şekillerde görmemize yol açabilir. Bir insanın yüzünün kırışık ya da düz görünmesini farklı ışık ortamlarında her zaman mümkündür.

***

Işık her fotoğrafta etkilidir. Geliş açısı, tonu, şiddeti fotoğrafı doğrudan etkiler. O yüzden sabah, öğle, akşamüstü ışığı arasında fark vardır. Bu farklar mevsimler, aylar, hatta günler arasında bile değişir. Çünkü güneş ışığı her zaman bir değişime uğrayarak, süzülerek dünyamıza ulaşır. Işığın rengi ve aydınlatma biçimi önemlidir. Ancak gün ışığının rengi hep aynı değildir. Sabah çok erken saatlerde ve gün batımı yaklaştığında, günışığı renk değiştirir.

Bunun yanında dünyanın farklı yerlerinde, ışık aynı gün, aynı saat içerisinde bile çok büyük farklılıklar gösterirler. Şiddeti, geliş açısı hep farklıdır. Bu yüzden fotoğraf ta ışık kullanımı ve tecrübesi çok önemli bir konudur.

Işıktan dolayı fotoğrafta belli bir rengin hâkim olması, fotoğraflara özel bir duygu da katabilir. Işığın konuya hiç bir engelle karşılaşmadan, doğrudan ulaşması [örneğin bulutsuz bir gökyüzünde parlayan güneş ya da flaş ışığı], çok sert gölgeler oluşturur. Konu üzerinde ışığı alan ve almayan bölümler arasında çok büyük bir ton farkı olur.

Işığı doğru kullanmak fotoğrafçının titizlikle üzerinde durması gereken bir konu. Bu yüzden teknik yönleri yanında uygulama ve pratik yapmak da çok önemli. Fotoğraf çekerken aynı konuyu farklı açılardan, aşağıdan-yukardan, sağdan-soldan çekmek ve sonuçlarını izleyerek değerlendirmek, farkları tespit edip belki notlar almak her zaman eğitici bir davranış olacaktır.