Fatma Betül Dinçaslan
Daha görüntülenecek çok şey var...
Teknolojisiz bilim, bilim değildir. Kimya derslerinde bizlere teoride anlatılan moleküllerin şekillerini, bağlarını ve dahi bağ yaparkenki değişimleri görmek artık pratikte mümkün. Bilim insanları kimyasal tepkimeler boyunca -hayatımızdan hiç çıkmayan kalemlerimizin baş tacı -‘grafen’ in yapısal değişimlerini sadece tahminle kalmadılar; gözlemlediler de.
Bunun için AFM (Atomic Force Microscopy) adlı, ışık hatta elektron mikroskobunu dahi gölgede bırakan bir görüntüleme tekniği kullanıldı. Bu teknik araştırmacılara elektron mikroskobunun bile ayrım yapmakta zorlandığı atomik düzeyde topografik görüntüleri veriyor ve anında görüntülemelerle moleküler yapıya ulaşabiliyorsunuz. AFM ile grafenin bizlere anlatılan altıgenlerle dolu yapısındaki değişimler; bağların kopması, kaymalar, elektronların hareketleri… vs. açık bir şekilde gözlemlenebiliyor ve bu da tepkime boyunca molekül fizyolojisini anlama ve kavrama olanağı sağlıyor. Üretmek, bilgi sahibi olmayı gerektiriyor. Molekül fizyolojisinin bilinmesi moleküllerinin hareketlerini anlamlandırma ve yeni yeknolojilerin gelişimine olanak sağlaması adına ciddi bir öneme sahip...
Bütün bir evrenden Samanyolu Galaksisi’ne; galaksimizden Güneş’e; milim uzak olması ya da milim yakın olmasıyla tüm dengelerin alt üst olması ihtimali bulunan Güneş’ten, kendisini oluşturan altıgenlerin hareketiyle yazı yazmamıza vesile olan ‘grafen’ e kadar tüm bu mahlukat o kadar hassas dengelerle iş görüyor ki her yeni teknolojik gelişmeyle bu dengeleri anlamaya ayak uydurmaya çalışıyoruz. Eksiksiz işleyen bu çarkın ilim sahibi, kainatın varlığını dileyen iradesiyle neticelerini öyle bir hikmetle sunuyor ki kudretinin yansımalarına yetişmekte teknoloji hayli zorlanıyor.
AFM, bilim insanlarına karmaşık gözüken ya da yalnızca varsayımsal olarak süregelen olayları kavramada müthiş yardımları olacak bir teknik. Bağların kopması, yeniden oluşması hepsi belli bir düzene tabi olarak devam ediyor. ‘Bileşik’ dediğimiz yapılar basit ifadeyle bu kopma ve yeniden kavuşmaların belli bir oranda olması hadisesinin sonucu. Hassas dengelerin daha iyi kavranmasıyla belli şekli ve düzeni tutturulabilmiş, amacına en uygun şekilde yeni nanomaddeler ve elektronik araçlar üretilebilecek. Fatma Betül Dinçaslan
Kaynakça: Maxmen A. Structure by Feel .The Scientist. April 1,2013 Cossins D.Snapshots of Shifting Bonds. The Scientist. June 3,2013