• Reklam
  • Künye
  • İletişim
  • ABONE OL!
  • GENÇ'e Yazı Gönder
  • Atölye Çalışmaları
    • Yazı Atölyesi
    • Fotoğraf Atölyesi
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS
Kısa yoldan ABONE olmak

logo

  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
    • Dünya Gündemi
    • Türkiye Gündemi
  • RÖPORTAJ
  • KÜLTÜR
    • Sinema
    • Kitap
    • Hikaye
    • Gezi
    • Müzik
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KARİKATÜR
    • Karikatür (Site Özel)
    • Karikatür (Dergi)
  • KÜNYE
  • ARŞİV
  • ÖDÜLLÜ TEST
Anasayfa
  • DOSYA
  • YAZARLAR
  • GÜNDEM
    • Dünya Gündemi
    • Türkiye Gündemi
  • RÖPORTAJ
  • KÜLTÜR
    • Sinema
    • Kitap
    • Hikaye
    • Gezi
    • Müzik
    • Sözlük
  • BİLİM
    • Mikro Alem
    • Makro Alem
    • GENÇ Bilim
  • TEKNOLOJİ
  • KARİKATÜR
    • Karikatür (Site Özel)
    • Karikatür (Dergi)
  • KÜNYE
  • ARŞİV
  • ÖDÜLLÜ TEST
  • Gençlik Liderliği Zirvesi İçin Kayıtlar Başladı!
  • Bir İyilik Hâli: Sosyal Girişimcilik
  • Suriyeli Çocuklar Geceleri Nerede Uyuyor?
  • Ol Deneni Yaşatır Zaman
  • Kitap ve Cemal: İslam Medeniyetinde Musavver Kitaplar
  • Yolumuzu Bulmalıyız Gün Bitmeden!
  • Üç Aylar`ın Başlangıcı: Recep Ayı
  • Bize Misafirhanedir Dünya
  • Ebedi Şahideler
  • Ömrün Halkası Tükenmeden
  • Uzaktaki Evim
  • Sonsuzluğu Arayan Kral
  • Niye Giden Gelmez?
  • Kalbimin Hicreti
  • Küçük Tevbe Ayı: Cemâziyelâhir
  • Gubar-ı Gam ve Birtakım Sesler
  • Genç Dergisi Şubat 2021 Sayısı ÇIKTI!
  • Lübnan İzlenimleri II: "Eski Tarihin İçinde Beyrut"
  • ANASAYFA
  • Gönül Dergâhından Hikmetler
  • Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 5

Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 5

26.07.2019 11:46
Gönül Dergâhından Hikmetler
700
Osman Nuri Topbaş

“Osmanlılar’da öyle yüksek bir ruh vardır ki, bu sâyede onlar, her Hak misâfirine mukaddes bir nîmet nazarıyla bakarlar. Ev sahibi, misâfirine evinin en güzel dâiresini tahsis ederek her hizmetini canla başla yapar. Hattâ misâfiri hastalandığı zaman hekime parasını dahî verir. Zira misâfire masraf yaptırmayı ayıp saymaktadırlar. Misâfir, evden ayrılırken de orada kalmak sûretiyle gösterdiği lûtufkârlığın bir minnet ve şükran hâtırası olarak ev sahibinden kendisine birkaç hediye de takdîm edilir.” (Dr. A. Brayer)

İyilik ve İnsâniyet

Osmanlılar, gönüllerini tezyîn eden İslâm ahlâkının zarâfet ve nezâket numûneleriyle dolu bir hayat yaşamışlardır. Dolayısıyla Avrupa’da insanlar âdeta idârecilerinin eli altında esir muâmelesine tâbî tutularak çok ağır şartlarda yaşarken Osmanlılar’da müslüman olmayan ahâlî bile gâyet huzur ve rahat içinde ömür sürmekteydi.

Nitekim bu hâli müşâhede edebilen pek çok memleket ve şehir halkının Osmanlı’yı “Gelin, bizleri de sizler idâre edin!” diye dâvet ettiği, târihî bir gerçektir.

Zira o sıralarda Batı’da Galileo gibi bir ilim adamı, İslâm kaynaklarından mülhem olarak «Dünya dönüyor!» dediği için îdâma mahkûm edilmiştir. Yine Batılıların psikiyatrik hastalar hakkında:

«Bunların içine cin girmiş!» deyip de onları ateşe atmaları, ne büyük bir cehâlet ve cinâyettir.

Bütün bunlar gösteriyor ki, o zamanlar müslüman Türk’ün, ahlâk-ı dîniyye neticesi olarak herkese karşı gösterdiği iyilik ve insâniyeti, gayr-i müslimlerin, kendi dindaşlarına bile göstermediği muhakkaktı.

L. H. Delamarre:

“İstanbul civarındaki gezintilerimde ben hep bu milletin lûtufkârlığına ve misâfirperverlik aşkına şâhid oldum. Rast geldiğim hangi Türk’e yol sorsam, hemen bana rehberlikte bulunuyor, yiyecek ve içecek şeyler husûsunda elinden geleni saklamıyordu. Onların bütün davranışlarında mükemmel bir insâniyet ve kibarlık göze çarpıyordu.” der.

Dr. A. Brayer:

“Osmanlılar’da öyle yüksek bir ruh vardır ki, bu sâyede onlar, her Hak misâfirine mukaddes bir nîmet nazarıyla bakarlar.

Ev sahibi, misâfirine evinin en güzel dâiresini tahsis ederek her hizmetini canla başla yapar. Hattâ misâfiri hastalandığı zaman hekime parasını dahî verir. Zira misâfire masraf yaptırmayı ayıp saymaktadırlar. Misâfir, evden ayrılırken de orada kalmak sûretiyle gösterdiği lûtufkârlığın bir minnet ve şükran hâtırası olarak ev sahibinden kendisine birkaç hediye de takdîm edilir.” der.

Temizlik ve Sıhhî Neticeleri

“Temizlik îmânın yarısıdır!” (Müslim, Tahâret, 1) hadîs-i şerîfini nefis hüsn-i hatlarla yazarak evlerinin ve ibadethânelerin duvarlarına asan Osmanlılar, bu hakîkati daha ziyâde gönüllerine yerleştirerek kendilerine şiâr ve düstur edinmişlerdir.

Bu temizlik, hem maddî hem de mânevî olarak gerçekleştirilmiştir. Çünkü temizlik, dînî vazifelerle iç içedir. Günde beş vakit namaz için abdest alınmak sûretiyle, yüzler, eller, ayaklar ve ağızlar mütemâdiyen temizlenmiş olurdu. Ayrıca her yemekten evvel ve sonra mutlakâ eller yıkanırdı. Oburca yenilmeyip doymadan sofradan kalkılırdı.

Temizlik husûsunun kusursuz olması için köylere varana kadar her tarafta hamamlar yapılmıştır. Türk evleri, son derece temizdir. Ayakkabılarla aslâ içeri girilmez. Her yer, namaz kılınabilecek derecede pırıl pırıldır. Evlerde hayvan beslemek diye bir şey yoktur. Hattâ kuş bile sokulmaz.

Bu güzel hasletlerin tabiî bir neticesidir ki Osmanlılar, umûmiyetle gürbüz yapılı, kuvvetli kimseler olarak tebârüz etmiştir. Batılıların kendi ifâdeleriyle o dönemdeki temizlik mahrumu, obur Avrupa’nın tek bir şehrinde bile bütün Osmanlı mülkünden daha çok sakat ve biçimsiz insanlar vardı.

Meşhur Louvre (Luur) Sarayı’nda helânın unutulmuş olması, o zamanki Avrupa’nın temizlik husûsundaki hâlini ortaya koymak için kâfî bir misaldir. Nitekim bir zamanlar Fransa’da şemsiyenin, balkon veya pencerelerden sokağa atılan kirli su ve idrardan korunmak için kullanılmış olduğu da rivâyetler arasındadır.

M. de Thevenot:

“Türkler sıhhatli yaşarlar ve az hasta olurlar. Bizim memleketlerdeki böbrek hastalıkları ve daha bir sürü tehlikeli hastalıkların hiçbiri onlarda yoktur. İsimlerini dahî bilmezler. Öyle zannediyorum ki, Türkler’in bu mükemmel sıhhatlerinin başlıca sebeplerinden biri de sık sık yıkanmaları ve yiyip içmedeki îtidalleridir. Onlar, gâyet az yerler. Yedikleri de, hristiyanlarınki gibi karma karışık şeyler değildir.” der.

Ricaut:

“Yemeklerden evvel ve sonra elleri yıkamak, Türkler arasında vazgeçilmeyecek derecede umûmî bir âdet hükmünü almıştır.” der.

J. B. Tavernier:

“Türkiye’de sofradan kalkılır kalkılmaz mutlakâ ellerle ağızlar yıkanır. Önünüze sıcak suyla sabun getirilir. Büyüklerin konaklarında ya gül suyu veya güzel kokulu başka bir su da ikrâm edilir. Bunlarla da mendilinizin bir ucunu ıslatırsınız.” der.

J. R. Durdent:

“Türkler, dînî bir vazife olarak günde beş vakit namaz kılmak ve birçok defa abdest almakla mükelleftirler. Onlar bu şekilde rûhen de temizleneceklerine inanırlar.” der.

Dr. A. Brayer de:

“Osmanlı, yıkanıp temizlenmeyi hiçbir zaman ihmâl etmez. Tâkatten düşse bile çocukları, uşakları veya hanımı vasıtasıyla yıkanıp temizlenir. Öldüğü zaman da cenâzesi bile şerîat ahkâmına göre yıkanıp temizlenmeden tabutuna konulmaz. Oysa Avrupalılar, hastalandıklarında veya tâkatten düştüklerinde temizlik kaygısını umûmiyetle unutuverirler. Ölünce de evinde bulunabilen en kötü beze sarılıp dikildikten sonra tabuta konulurlar. Âilesi cesedinin en sathî bir şekilde temizlenmesini aklından bile geçirmez.” demektedir.

(Osman Nûri TOPBAŞ, Âbide Şahsiyetleri ve Müesseseleriyle OSMANLI, s. 508-511’den iktibas edilmiştir.)

BU YAZIYI BEĞENİN:

Yazar Hakkında

Osman Nuri Topbaş

1942 yılında İstanbul Erenköy’de doğdu. Babası Musa Topbaş, annesi de H. Fahri Kiğılı'nın kerîmesi Fatma Feride Hanım’dır. İlk eğitimini Erenköy Zihni Paşa ilkokulunda tamamladı. İlkokul yıllarında özel Kur’an eğitimi aldı. 1953 yılında İstanbul İmam -Hatip Okulu’na girdi. O yıllarda bu okul, Osmanlı’nın ulu çınarlarının bakiyyeleri sayılan M. Celaleddin Ökten, Mahir İz gibi üstadların, Nureddin Topçu gibi Bat...

Fikrinizi / Yorumunuzu Bizimle Paylaşın...

Son Manşetler

  • Gençlik Liderliği Zirvesi İçin Kayıtlar Başladı!

  • Bir İyilik Hâli: Sosyal Girişimcilik

  • Suriyeli Çocuklar Geceleri Nerede Uyuyor?

  • Ol Deneni Yaşatır Zaman

  • Kitap ve Cemal: İslam Medeniyetinde Musavver Kitaplar

  • Yolumuzu Bulmalıyız Gün Bitmeden!

  • Üç Aylar`ın Başlangıcı: Recep Ayı

  • Bize Misafirhanedir Dünya

  • Ebedi Şahideler

  • Ömrün Halkası Tükenmeden

  • Uzaktaki Evim

  • Sonsuzluğu Arayan Kral

  • Niye Giden Gelmez?

  • Kalbimin Hicreti

  • Küçük Tevbe Ayı: Cemâziyelâhir

  • Gubar-ı Gam ve Birtakım Sesler

  • Genç Dergisi Şubat 2021 Sayısı ÇIKTI!

  • Lübnan İzlenimleri II: "Eski Tarihin İçinde Beyrut"

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • Tümü

Benzer Yazılar

Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 5
Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 5
"Osmanlılar`da öyle yükse...
Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 4
Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 4
"İlâhî takdîre rızâ göste...
Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 3
Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 3
"Türkler`de eşsiz bir haz...
Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 1
Her Medeniyet, Kendi İnsan Tipini Yetiştirir - 1
Ecdâdımız Osmanlı`nın sah...

Genç Dergisi 173. Sayı

POPÜLER YAZILAR

  • Son Eklenen
  • Çok Okunan
  • Haber Merkezi

Gençlik Liderliği Zirvesi İçin Kayıtlar Başladı!

Fedakâr Öğretmenler

3, 2, 1 Kayıt / İyilik Kazandırır

Kansere Türk İğnesi

Kahrolsun PKK!

Bedenler Tekkede, Kalpler Mekke`de!

Bir İyilik Hâli: Sosyal Girişimcilik

Genç Dergi Mayıs Sayısı Çıktı! 8013312

Bagamoyo Afrika... 4908726

Kasım Sayımız Çıktı! 3330431

Hangi Filmi Neden İzleyelim? (Özel Çalışma) 1143632

En Güzel Cuma Hediyeleri! 276549

10 Soruda Sen Kimsin? 246568

Leyla ile Mecnun Fuzuli mi? 156431

01.03.2021

Gençlik Liderliği Zirvesi İçin Kayıtlar Başladı!

27.02.2021

Bir İyilik Hâli: Sosyal Girişimcilik

23.02.2021

Suriyeli Çocuklar Geceleri Nerede Uyuyor?

22.02.2021

Ol Deneni Yaşatır Zaman

21.02.2021

Kitap ve Cemal: İslam Medeniyetinde Musavver Kitaplar

20.02.2021

Yolumuzu Bulmalıyız Gün Bitmeden!

19.02.2021

Üç Aylar`ın Başlangıcı: Recep Ayı

Tüm Videolar

Video GENÇ

En Önemli Yetenek: Sunum!
Takip Edin

GENÇ Twitter Akışı

@gencdergi kullanıcısından Tweetler
TÜM FOTOĞRAFLAR

FOTOĞRAF GALERİSİ

  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
  • Uganda - Afrika 2015
TÜM YAZILAR

GENÇ BİLİM

  • 2. Geleneksel Kahraman Göktaşı Yağmuru Gözlemi
    Yılın en yoğun ikinci gök...
  • Merkür Geçişi`ni Kaçırmayın!
    Güneş Sistemi`nin en küçü...

GENÇ FACEBOOK AKIŞI

Genç Dergi

İLETİŞİM

Reklam
ABONE OL!
Künye
Yazarlar
İletişim

GENÇ'ten

GENÇ'e Yazı Gönder
Yazı Atölyesi
Fotoğraf Atölyesi
Psikolojik Danışman
Ödüllü Test










GENÇ Bilişim © 2006 - 2021 . Tüm Hakları Mahfuzdur.
  • Twitter
  • Facebook
  • RSS